Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.
Beide kanten vorige revisieVorige revisieVolgende revisie | Vorige revisie | ||
hetboek_genesis [2014/03/07 08:14] – josquak | hetboek_genesis [2016/06/17 14:17] (huidige) – josquak | ||
---|---|---|---|
Regel 1: | Regel 1: | ||
- | ======Over de schrijver====== | + | ======Het boek Genesis====== |
- | =====Wie ik ben (I)===== | + | =====1. Inleiding===== |
- | Ik kan je vertellen.. | + | Het eerste boek van de [[dethorah|Thorah]] kennen wij als Genesis. |
- | * dat mijn oudst bekende voorvader vermeld staat als “Aren Janszoon in de Quak” en in de 16e eeuw in de buurt van het Quackjeswater geleefd moet hebben.((Over | + | Net als de rest van de //Thorah// gaat Genesis over het Joodse volk, het volk Israël. In Genesis wordt verteld hoe dat volk ontstaan |
- | * dat mijn vader Jan Quak heet en als machinebankwerker in de scheepsbouw gewerkt heeft. | + | |
- | * dat mijn moeder goed in rekenen is en de taal van mijn vader, zijn drie broers en zijn vader muziek | + | |
- | * dat ik van 1961 ben en lang over mijn geboorte heb gedaan. | + | |
- | * dat ik officieel Jasper((Jasper komt van Casper. Casper is de traditionele | + | |
- | * dat ik opgegroeid ben in een middelgrote stad die steeds meer samengroeit met de andere delen van de Randstad. | + | |
- | * dat mijn ouders lid waren van een [[http:// | + | |
- | * dat ik op veel oude fotootjes een pen of potlood in mijn ene en een schrift of boek in mijn andere hand houd. | + | |
- | * dat ik als kind al hield van de geluiden, kleuren en geuren van bossen. | + | |
- | * dat ik mijn andere helft ontmoet heb in 1985 en dat ze Helma((Helma is een Germaanse naam die ‘bedekker’ of ‘beschermer’ betekent.)) heet. | + | |
- | * dat zij en ik in 1996 een sterk groeiende evangelische kerk verlaten hebben. | + | |
- | * dat ik tot 2000 als microbiologisch analist voor een multinational gewerkt heb.((Op de [[http:// | + | |
- | * dat ik in 2008 als godsdienstwetenschapper ben afgestudeerd in Nijmegen met een {{stichters_in_crisis.pdf|scriptie over crisiservaringen van Boeddha en Mohammed}}. | + | |
- | * dat luisteren naar muziek van [[http:// | + | |
- | * dat schrijven en lezen nog steeds bij mijn belangrijkste bezigheden horen. | + | |
- | Maar weet je dan ook wie ik, Jos Quak, “van | + | In Genesis 11:27 t/m 50:26 vind je verhalen over de “stamvaders” |
+ | Maar wat hebben wij, [[watispremodern_modern_postmodern# | ||
+ | Wij hebben daar wat aan, wij kunnen daar iets aan hebben, omdat dat Joodse volk, dat volk Israël ook iets is dat in onszélf zit, een “plek” in onszélf vormt. Een “plek” die zo diep in ons verscholen is, dat we het niet eens aan kunnen tonen. | ||
- | =====Wie ik ben (II)===== | + | De joden noemen die “plek” de // |
- | Ik zal je iets vertellen over twee belangrijke momenten uit mijn leven. | + | En die Joodse God dan? Die Joodse God is de Bron van die // |
+ | Genesis gaat dus over ons allemaal. Dat boek vertelt ons over onze eigen geschiedenis. Dat vertelt ons over onze // | ||
+ | Ook vertelt het ons over wat daar tegenover staat, dat wat de joden de // | ||
- | ====Het eerste moment==== | + | Volgens Genesis bestaan wij mensen dus uit een openbaar deel en een verborgen deel, een // |
- | Het //eerste// moment vond plaats in 1977, op een warme avond in juni, toen ik ziek op bed lag: | + | In dit document wil ik daar meer over vertellen. Daarvoor maak ik gebruik van: |
- | //Toen mijn ingewanden na mijn tiende of elfde wc-gang tot bedaren kwamen, bleef ik uitgeteld op mijn bed liggen. Misschien dat de totale ontspanning me poreus maakte, want plotseling was ik kinderlijk blij, alsof een onzichtbare moeder me getroost had. Ik weet nog hoe ik tintelend | + | * De [[hethebreeuws|Hebreeuwse]] grondtekst waarin het boek Genesis geschreven is. |
+ | * De [[weinrebendejoodseoverlevering|Joodse Overlevering]], de uitlegtraditie | ||
+ | * Zienswijzen | ||
- | ====Het tweede moment==== | + | =====2. Resjīth en tholədoth===== |
- | Het //tweede// moment vond plaats in 1994, in de regenachtige en stormachtige herfstnacht voordat mijn vader overleed: | + | De Hebreeuwse naam voor het boek Genesis is //Bəresjīth//. |
- | //In de nacht voor zijn overlijden trof ik hem in ontluisterde toestand aan. Hij was broodmager. Er kwam steeds vuil uit zijn ingewanden naar boven en ondanks de slang in zijn neus waardoor | + | //Bəresjīth// |
+ | Dat ‘begin’ typeert het hele boek Genesis. | ||
+ | Zoals ik al schreef, gaat het //eerste// gedeelte van het boek over het begin van de wereld, het //tweede// gedeelte over het begin van de mensheid en het //derde// gedeelte over het begin van het volk Israël. | ||
- | ====Een tegenstelling==== | + | En dat alles gaat dan weer over ons eígen begin, over dat waar wijzélf uit voortkomen. |
- | Twee momenten, twee ervaringen | + | //Rosj// kan ook ‘hoofd’ betekenen. Een hoofd is iemand |
- | * Door de //eerste// werd ik een christen en door de //tweede// twijfelde ik of ik nog een christen was. | + | Een derde betekenis van //rosj// is ‘totaal’. //Rosj// is dus ook iets dat alles bevat. Het gaat hier dus om een hoofdzaak |
- | * De //eerste// gaf mij een schat in handen, de //tweede// rukte die schat weer uit mijn handen. | + | |
- | * De //eerste// werd de motor waarop ik draaide, de //tweede// maakte die motor onklaar. | + | |
- | * De //eerste// gaf mij antwoorden, die de //tweede// weer betwijfelde. | + | |
- | * De //eerste// gaf mij vertrouwen, | + | |
- | * De //eerste// gaf mij een thuis, | + | |
- | Het diepste wat ik over mezelf kan zeggen | + | De //rosj//, het // |
+ | {{ beresjith.png? | ||
+ | De zin waarin die //rosj//, dat // | ||
- | =====Wie ik ben (III)===== | + | ‘//In resjīth schept God de hemel en de aarde//’. |
- | Laat ik ophouden met over mijn ‘ik’ te vertellen. Laat ik je vertellen | + | De hemel is de “wereld van God” en de aarde is “onze wereld”. Samen zijn ze alles wat er is. In dit //resjīth// schept God dus alles wat er is. |
- | Eén van de Bijbelverhalen spreekt over een vloed, die eens de aarde bedekte. Volgens het verhaal verdronken toen alle levende wezens, behalve degenen die op aandringen van God in een grote boot waren gevlucht.((Zie [[http://www.biblija.net/ | + | In de [[weinrebendejoodseoverlevering# |
- | Het Hebreeuwse woord voor deze ‘boot’ is //thevah//. //Thevah// betekent eigenlijk ‘woord’. In zijn boek [[http://www.hebreeuwseacademie.nl/index.php? | + | Kabbalisten noemen |
- | Dankzij Hermann Friedrich Kohlbrugge | + | De // |
+ | |||
+ | Zonder dat // | ||
+ | |||
+ | Die “takken” en “twijgjes” hebben namen. Eén van de takken heet “Adam”, een ander “Noach”, | ||
+ | |||
+ | In het boek Genesis komt de frase “dit zijn de geboorten” telkens weer terug.((De frase vindt je in Genesis 2:4; 5:1; 6:9; 10:1; 10:32; 11:10; 11:27; 25:12,13; 25:19; 36:1; 36:9 en 37:2.)) Na deze frase volgt dan een naam van een persoon en het verhaal van zijn kinderen en wat zij meemaken. | ||
+ | |||
+ | De frase is een vertaling van //elèh tholədoth// | ||
+ | |||
+ | In [[http:// | ||
+ | |||
+ | Al die personages zijn // | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | =====3. Tweewording===== | ||
+ | |||
+ | |||
+ | ====3.1. Een grote bēth==== | ||
+ | |||
+ | De eerste letter van het boek Genesis is de [[2_beth|bēth]]. De [[hethebreeuws# | ||
+ | |||
+ | De //bēth// staat dus voor de tweeheid. Deze tweeheid typeert het hele boek. Het gaat hier dus om een belangrijke letter. Daarom is hij groter geschreven dan de andere letters. | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | ====3.2. Het eerste scheppingsverhaal==== | ||
+ | |||
+ | In het boek Genesis is er steeds sprake van twee zaken of personen die een tegenstelling vormen. Dat begint al in het eerste verhaal, het verhaal van de [[http:// | ||
+ | |||
+ | Het scheppen zélf is tweewording. ‘Scheppen’ is de vertaling van het Hebreeuwse woord //bara//. | ||
+ | |||
+ | //Bara// betekent eigenlijk ‘(ver)delen, | ||
+ | |||
+ | //Bara// eindigt echter met een [[1_alef|alèf]], | ||
+ | |||
+ | De eerste tweeheid die in het scheppingsverhaal genoemd wordt is de tweeheid “hemel en aarde”. | ||
+ | |||
+ | Zoals ik al schreef, is de hemel de “wereld van God” en de aarde “onze wereld”. In “onze wereld” kunnen we van alles waarnemen en meten, maar van de “wereld van God” kunnen we niet eens aantonen dat die er is. | ||
+ | |||
+ | Verderop in het scheppingsverhaal volgen er nog meer tegenstellingen, | ||
+ | |||
+ | Steeds gaat het hier om tegenstellingen die ook in onszelf aanwezig zijn. | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | ====3.3. Het tweede scheppingsverhaal==== | ||
+ | |||
+ | Op dit scheppingsverhaal volgt nog een //tweede scheppingsverhaal// | ||
+ | |||
+ | In die omgeving vinden twee splitsingen plaats. | ||
+ | |||
+ | De //eerste// splitsing is die van “Adam”. | ||
+ | |||
+ | Adam is het Hebreeuwse woord voor ‘mens’. Adam is afgeleid van //damah//, wat ‘lijken op’ betekent. Adam kun je dus vertalen als ‘ik lijk op’. Waar lijkt de mens op? Op God. Volgens [[http:// | ||
+ | |||
+ | Van deze Adam wordt een vrouw afgesplitst. Zij heet Eva. Haar afsplitsing maakt van Adam een man. | ||
+ | |||
+ | Het Hebreeuwse woord voor Eva is // | ||
+ | |||
+ | //Chàwah// bestaat uit de letters [[8_cheth|chēth]], | ||
+ | |||
+ | Het [[hethebreeuws# | ||
+ | |||
+ | De letters van //hawah//, ‘zijn’, vind je ook terug in de Naam van God, in JHWH. Alleen staat er daar een [[10_jod|jōd]] voor. | ||
+ | |||
+ | // | ||
+ | |||
+ | In de volgende afbeelding heb ik dit alles nog eens op een rij gezet. Voor de duidelijkheid heb ik de //hē’s// lichtblauw en de //chēth// donkerblauw gemaakt: | ||
+ | |||
+ | {{ jhwh_nefesj.png? | ||
+ | |||
+ | Adam staat dus voor de // | ||
+ | |||
+ | Je mag dit echter niet één op één toepassen op de mannen en de vrouwen in ónze wereld. In ónze wereld is alles gemengd. In ónze wereld heeft elke man ook het vrouwelijke in zich en elke vrouw het mannelijke. Als dat niet zo was, zouden we niet eens in deze wereld kunnen bestaan. | ||
+ | |||
+ | Híer gaat het in de eerste plaats om het mannelijke en het vrouwelijke in jezelf, om je // | ||
+ | |||
+ | Terug naar het tweede scheppingsverhaal. | ||
+ | |||
+ | De //tweede// splitsing in dit verhaal is die van de boom in het midden van de tuin. Deze boom heet de “levensboom”. De afsplitsing daarvan heet de “boom van kennis van goed en kwaad”. | ||
+ | |||
+ | In het Hebreeuws is de ‘levensboom’ //’ets hà-chàjīm// | ||
+ | |||
+ | Als je de getalswaarde van alle letters van //’ets hà-chàjīm// | ||
+ | |||
+ | 233 : 932 = 1 : 4.((Weinreb, | ||
+ | |||
+ | Het gaat erom dat deze werelden met elkaar verbonden blijven. De “slang” heeft echter andere plannetjes. | ||
+ | |||
+ | In de Bijbel is de slang iemand die zich voordoet als de Messias, de verlosser, maar het juist niet is. Deze slang schildert de boom van kennis van goed en kwaad af als een boom met verrukkelijke vruchten. Eva raakt onder de indruk en eet een vrucht van deze boom. Daarna geeft ze ook Adam een vrucht van deze boom. | ||
+ | |||
+ | Zo verliezen zowel Adam als Eva het contact met de “levensboom”. Daarom kunnen ze niet in de tuin blijven. | ||
+ | |||
+ | God jaagt hen er uit en stelt bewakers met zwaarden op om te zorgen dat ze er niet meer in komen. Deze bewakers heten // | ||
+ | |||
+ | Als Adam en Eva het paradijs zoeken, zullen ze steeds weer op die tweeheid stuiten.((Zie [[http:// | ||
+ | |||
+ | “Onze wereld” is nu losgekoppeld van “Gods wereld”. “Kennis” is nu losgekoppeld van het “leven”. Het is kennis geworden die de dood brengt. | ||
+ | |||
+ | Dit drama heeft in ons allemaal plaats gevonden. Daarom zijn we verscheurde wezens geworden, of we het nu beseffen of niet. | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | ====3.4. De Laatste Adam==== | ||
+ | |||
+ | Adam, de mens die op God lijkt, is dus mislukt. | ||
+ | |||
+ | Zoals ik schreef, staat Adam voor onze // | ||
+ | |||
+ | Paulus, één van de schrijvers van het [[weinrebenhetnieuwetestament|Nieuwe Testament]], | ||
+ | |||
+ | Voor Paulus is die “Laatste Adam” Jezus, de hoofdpersoon van het Nieuwe Testament, die hij “de Christus” noemt.((Zie [[http:// | ||
+ | |||
+ | Evenals de Eerste Adam heeft ook de Laatste Adam een vrouw. Het gaat hier om een vrouw die niet van hem afgesplitst is, die onafscheidelijk met hem verbonden is. Paulus noemt haar “het Lichaam van Christus”, | ||
+ | |||
+ | Zoals ik schreef, staat de vrouw in de Bijbel voor de // | ||
+ | |||
+ | Volgens de Bijbel is de Messias een nakomeling van Adam en Eva. | ||
+ | |||
+ | In vers 3:15 wordt hij “Eva’s zaad” genoemd. Dit zaad zal de slang ‘//voor het hoofd stoten// | ||
+ | |||
+ | Hier komt het woordje ‘hoofd’, | ||
+ | |||
+ | De Messias is niet alleen een nakomeling van Adam. Hij was er ook al vóór Adam. Dat zeggen de christenen, maar ook de joden. | ||
+ | |||
+ | Volgens de kabbalist [[weinrebendejoodseoverlevering# | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | ====3.5. Kaïn en Abel==== | ||
+ | |||
+ | Terug naar de tweewording. Deze zet zich voort in Kaïn en Abel, de kinderen van Adam en Eva. | ||
+ | |||
+ | Het Hebreeuwse woord voor Kaïn is //Qàjin//. //Qàjin// is verwant met //qanah//, wat ‘(ver)krijgen, | ||
+ | |||
+ | Kaïn is dus iemand die hier op aarde iets tot stand kan brengen en Abel is iemand die hier op aarde niets tot stand kan brengen. | ||
+ | |||
+ | Beiden zoeken naar God en Zijn wereld. Nietskunner Abel krijgt daar verbinding mee en alleskunner Kaïn niet. Kaïn wordt daar zo boos om dat hij Abel doodslaat.((Zie [[http:// | ||
+ | |||
+ | Kaïn is onze // | ||
+ | |||
+ | Onze psyche blijft bezig met wat het kan bedenken, ervaren en doen. God en Zijn wereld hebben daar echter niets mee te maken. Alleen onze “Goddelijke ziel”, de ziel die hier ondenkbaar, onervaarbaar is, de ziel die hier geen enkel nut heeft, kan God en Zijn wereld bereiken. | ||
+ | |||
+ | Echte religie is dus de religie van de // | ||
+ | |||
+ | Zo schakelt ook onze // | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | ====3.6. Twee geslachtslijnen==== | ||
+ | |||
+ | Na de moord op Abel wordt Kaïn zo bang dat hij op de vlucht slaat. Om zich veiliger te voelen, bouwt hij de eerste stad. | ||
+ | |||
+ | Kaïn krijgt kinderen, die ook weer kinderen krijgen, tot we bij de zevende generatie zijn. Die generatie bestaat uit de eerste cultuurbrengers.((Zie [[http:// | ||
+ | |||
+ | Volgens het boek Genesis zijn steden en culturen dus voortbrengselen van de // | ||
+ | |||
+ | Gelukkig is de rol van de // | ||
+ | |||
+ | Seth is de voortzetting van waar Abel voor staat.((Zie ook Weinreb, F (1976) //De Bijbel als Schepping//, | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | =====4. Het woord===== | ||
+ | |||
+ | |||
+ | ====4.1. En God zegt==== | ||
+ | |||
+ | Een ander belangrijk thema in Genesis is het “woord”. Dit thema begint in het eerste hoofdstuk van dit boek. Daar schept God alles wat er is. Dat doet Hij door te spreken. In het hoofdstuk komt de frase “en God zegt” tienmaal voor. God spreekt dus tien scheppingswoorden uit. | ||
+ | |||
+ | Zonder het Woord van God kan er dus niet eens iets bestaan. | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | ====4.2. Noach==== | ||
+ | |||
+ | Het “woord” komt ook voor in de verhalen over Noach. Noach wordt de enige goede mens uit zijn tijd genoemd. Noach is de tiende generatie vanaf Adam. | ||
+ | |||
+ | In Noachs tijd worden de “zonen van God” in verleiding gebracht door de “dochters van de mensen”. Volgens de Joodse Overlevering staan de “zonen van God” voor de geslachtslijn van Seth en de “dochters van de mensen” voor de geslachtslijn van Kaïn. | ||
+ | |||
+ | Eerder zagen we dat Seth onze //nəsjamah//, onze “Goddelijke ziel” is en Kaïn onze // | ||
+ | |||
+ | Uit de vermenging tussen de “zonen van God” en de “dochters van de mensen” komen de // | ||
+ | |||
+ | Het kwaad zit nu overal in.((Zie [[http:// | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | ====4.3. Een boot==== | ||
+ | |||
+ | De wereld gaat ten onder door een overstroming. In de meeste Bijbelvertalingen wordt die overstroming de “zondvloed” genoemd. | ||
+ | |||
+ | Het Hebreeuwse woord voor ‘water’, | ||
+ | |||
+ | Een overstroming wil zeggen | ||
+ | |||
+ | Alleen Noach en zijn gezin overleven. Als buiten het noodweer losbarst, zitten zij in een boot. Het Hebreeuwse woord voor deze boot is //thevah//. //Thevah// betekent ‘woord’. | ||
+ | |||
+ | Die //thevah//, dat ‘woord’ wordt door God zelf bestuurd. Niemand die er in is, zit aan het stuur. | ||
+ | |||
+ | Dat ‘woord’ is Gods Woord. Het draagt Noach, zijn vrouw, hun zonen en hun vrouwen door de tijd. Daardoor komen ze ongedeerd in de nieuwe wereld.((Zie ook Weinreb, F (1976) //De Bijbel als Schepping//, | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | ====4.4. Sem, Cham en Jafeth==== | ||
+ | |||
+ | De zonen van Noach zijn Sem, Cham en Jafeth. Zij zijn de stamvaders van de “volkeren”. Samen vormen deze “volkeren” de mensheid. | ||
+ | |||
+ | Deze “volkeren” vormen | ||
+ | |||
+ | Hier op aarde kun je de “volkeren” niet precies aanwijzen. Zoals ik eerder schreef, is alles hier gemengd. | ||
+ | |||
+ | Je kunt ze vinden in je eigen innerlijk. Evenals Seth staat Sem voor je // | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | ====4.5. Nimrod en de toren van Babel==== | ||
+ | |||
+ | Op aarde spelen Cham en zijn zonen binnen de kortste keren weer de hoofdrol. | ||
+ | |||
+ | Chams tweede zoon heet // | ||
+ | |||
+ | Chams eersteling is //Koesj//. De zoon van Koesj is Nimrod. Volgens de Joodse Overlevering is Nimrod de eerste mens die koning werd. In het boek Genesis wordt hij een geweldenaar genoemd. In het Hebreeuws staat er //gibor//. //Gibor// is verwant met //gabàr//. Een //gabàr// is iemand die de overhand heeft, die anderen overwint. | ||
+ | |||
+ | De naam Nimrod komt van //maràd//, wat ‘in opstand komen’ betekent. Nimrod komt in opstand tegen God. | ||
+ | |||
+ | In de Naardense vertaling wordt Babel het “hoofd-en-begin” van zijn koninkrijk genoemd.((Zie [[http:// | ||
+ | |||
+ | Hier komt opnieuw het Hebreeuwse woord // | ||
+ | |||
+ | Babel typeert dus heel Nimrods rijk. | ||
+ | |||
+ | Volgens de Joodse Overlevering geeft Nimrod de aanzet tot de bouw van de “toren van Babel”. In de Naardense vertaling wordt er gesproken over een toren waarvan de top in de hemel komt.(([[http:// | ||
+ | |||
+ | Nimrod wil dus dat er een toren komt waarvan de //rosj//, het hoofd, in de hemel komt. Nimrod wil de hemel terugveroveren. Hij vindt dat God het recht niet heeft om dat deel van het heelal voor zichzelf te reserveren en de mensen hier op de aarde te laten ploeteren.((Zie ook Van Tijn, Maartje (1988) //De Verwarring van Goed en Kwaad. Midrasjim over Kaïn en Abel, Noach en de torenbouwers van Babel//, p. 96-104.)) | ||
+ | |||
+ | {{ http:// | ||
+ | |||
+ | De torenbouwers willen voor zichzelf een naam maken. Het Hebreeuwse woord voor naam is //sjem//. Dat is hetzelfde woord als “Sem”, de andere zoon van Noach. Bij Sem gaat het echter om de Naam van God. | ||
+ | |||
+ | De Naam van God is dat wat ons allen één maakt. | ||
+ | |||
+ | De bouwers aan de toren willen ook een naam die hen één maakt. Als ze die eenmaal hebben, zal niets meer onmogelijk voor hen zijn. | ||
+ | |||
+ | Ze kunnen hun doel echter niet bereiken. God brengt hen in verwarring. Ze begrijpen elkaar niet meer. Ze verliezen de eenheid van hun taal en daarmee hun onderlinge samenhang.(([[http:// | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | ====4.6. 70 volkeren==== | ||
+ | |||
+ | Als je de volkeren die in [[http:// | ||
+ | |||
+ | Het beeld voor de // | ||
+ | |||
+ | Volgens de Joodse Overlevering gaat er op datzelfde moment een oog bij hen dicht. Dat is het oog waarmee ze de éénheid zien. Die éénheid is nu voor hen verborgen. Met hun beide ogen zien ze alleen nog maar de veelheid.((Zie ook Weinreb, F (1976) //De Bijbel als Schepping//, | ||
+ | |||
+ | Ook de volkeren vormen een veelheid. Elk volk ziet weer andere dingen. Ze zijn het dus altijd met elkaar oneens. Daarom spreekt de Bijbel over 70 volkeren. | ||
+ | |||
+ | Het Hebreeuwse woord voor volkeren is //gojim//. //Goj//, ‘volk’, is verwant aan // | ||
+ | |||
+ | Onze lichamelijke ziel, onze psyche, is een verzameling van vele gedachten, gevoelens en wilsuitingen. Ze streeft er voortdurend naar de eenheid te bereiken, maar dat zal haar nooit helemaal lukken. | ||
+ | |||
+ | De Goddelijke ziel, de // | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | ====4.7. Heber==== | ||
+ | |||
+ | Het volk Israël wordt ook wel het volk van de Hebreeërs genoemd. De Hebreeërs zijn de nakomelingen van Heber, de achterkleinzoon van Sem. | ||
+ | |||
+ | In het Hebreeuws schrijf je Heber als // | ||
+ | |||
+ | Volgens de Joodse Overlevering is Heber degene die het Hebreeuws, de taal van de overzijde, ongeschonden door de verwarring van Babel heen loodst. Zo bewaart hij het woord, en daarmee de waarheid. | ||
+ | |||
+ | Onze // | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | ====4.8. Twee werelden==== | ||
+ | |||
+ | Tot nu toe is er steeds sprake van twee werelden: | ||
+ | |||
+ | - Onze wereld. | ||
+ | - De wereld van God. | ||
+ | |||
+ | Onze wereld is de wereld die wij kunnen bedenken en ervaren en waarin wij kunnen handelen. De wereld van God is de wereld waar wij niets mee kunnen, de wereld waarvan wij het bestaan niet eens aan kunnen tonen. | ||
+ | |||
+ | Onze wereld is de wereld van onze // | ||
+ | |||
+ | Bij onze wereld horen de aarde, Eva, de “boom van de kennis”, Kaïn, de “dochters van de mensen”, de “reuzen”, | ||
+ | |||
+ | In het boek Genesis worden deze werelden van elkaar gescheiden: | ||
+ | |||
+ | {{ genesis_1.png? | ||
+ | |||
+ | De tweemaking is het drama van Genesis, een drama dat ook diep in onszelf plaatsvindt. | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | =====5. De stamvaders===== | ||
+ | |||
+ | |||
+ | ====5.1. Inleiding==== | ||
+ | |||
+ | Tot zover ging het boek Genesis over het ontstaan van de wereld en over de eerste mensen. Vanaf vers 11:27 zijn de stamvaders van het volk Israël aan de beurt. | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | ====5.2. Abram en Saraï==== | ||
+ | |||
+ | De eerste stamvader heet Abram. Abram is een nakomeling van Heber. Daarom wordt hij een Hebreeër genoemd.((Zie [[http:// | ||
+ | |||
+ | Abram woont met zijn vader en zijn broers in het rijk van koning Nimrod. God wil echter dat ze zich losmaken van dat rijk en naar het land Kanaän vertrekken. Kanaän is het land van God. Kanaän is Gods wereld. | ||
+ | |||
+ | Kanaän is een land waar Hebreeërs zich thuis zouden moeten voelen. Bij de grens van Nimrods rijk wil Abrams vader echter niet verder trekken. De familie blijft in Charan. Charan is verwant aan //Charon// wat ‘hitte, boosheid’ betekent. Volgens de Joodse Overlevering was God boos op Abrams vader omdat hij de stap naar Kanaän niet wilde maken.((Weinreb, | ||
+ | |||
+ | Abram doet dat wel. Samen met zijn vrouw Saraï en zijn neef Lot gaat hij in het land Kanaän wonen.(([[http:// | ||
+ | |||
+ | Hiermee is het einddoel echter niet bereikt. “Gods wereld” is namelijk bezet. De nakomelingen van Cham zijn er de baas. Het gaat hier om afstammelingen van Kanaän, de vierde zoon van Cham. Abram kan slechts als een vreemdeling tussen hen in wonen. | ||
+ | |||
+ | Bovendien lijkt alles van korte duur te zijn. Abrams vrouw Saraï is namelijk onvruchtbaar. | ||
+ | |||
+ | God denkt daar echter anders over. God belooft Saraï en haar man een nageslacht dat niet te tellen is. Saraï zou moeder worden en Abram vader. Het woordje ‘vader’ zit zelfs in Abrams naam. Die betekent namelijk ‘verheven vader’. God belooft Abram een enorm nageslacht. Een nageslacht dat het land Kanaän zal krijgen.(([[http:// | ||
+ | |||
+ | Al Gods beloften lijken loze praatjes. Als Abram en Saraï oud zijn, zijn ze namelijk nog steeds kinderloos. | ||
+ | |||
+ | Maar dan verandert God de naam van Saraï in Sara en de naam van Abram in Abraham.(([[http:// | ||
+ | |||
+ | Saraï eindigt met een [[10_jod|jōd]] en Sara eindigt met een [[5_he|hē]]. De getalswaarde van de //jōd// is 10 en de getalswaarde van de //hē// is 5. Dat betekent dat er een 5 van haar naam afvalt. Een //hē// dus. Deze //hē// komt bij Abram terecht. Daarom heet hij nu Abraham. | ||
+ | |||
+ | Het beeld van de //hē// is het venster. Door een venster kijk je naar buiten. Sara en Abraham kunnen nu door hun vensters elkaar zien. Ze kunnen elkaar | ||
+ | |||
+ | Zo gebeurt bij hen hetzelfde als wat er in //JHWH//, de Naam van God, gebeurt. Ook daar zijn twee //hē’s// die bij elkaar moeten komen. JHWH is degene die de twee één maakt. | ||
+ | |||
+ | Als twee //hē’s// samensmelten, | ||
+ | |||
+ | Als we afgaan op onze // | ||
+ | |||
+ | Volgens het Nieuwe Testament is geloven iets zeker weten dat je niet ziet.(([[http:// | ||
+ | |||
+ | Abraham, die de lijn van die // | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | ====5.3. Izak==== | ||
+ | |||
+ | Izak, de zoon van Abraham, is de tweede stamvader. | ||
+ | |||
+ | In het Hebreeuws schrijf je Izak als // | ||
+ | |||
+ | Maar het wordt nog veel vreemder. Als Izak een man van 37 is, vraagt God hem namelijk weer terug. Zijn vader Abraham moet hem aan God “offeren”. | ||
+ | |||
+ | Het Hebreeuwse woord voor “offer” is //qorban//. //Qorban// is afgeleid van //qaràb//, wat ‘naderen, dichtbij komen’ betekent. Omdat God één is, kunnen we niet zomaar bij Hem komen. Als we dat toch doen, ziet dat er uit alsof het met ons gedaan is. Vandaar het woord “offer”. | ||
+ | |||
+ | De gang van Abraham en Izak naar God is dus eigenlijk een stervensgang. Izak loopt met het offerhout op zijn rug, met zijn vader mee naar de plaats waar hij geslacht zal worden.(([[http:// | ||
+ | |||
+ | De christelijke traditie ziet daarin een verband met de [[http:// | ||
+ | |||
+ | Volgens de oude christelijke Bijbelcommentator [[http:// | ||
+ | |||
+ | {{ http:// | ||
+ | |||
+ | Jezus geloofde dat God hem na zijn dood aan het kruis weer levend zou maken.((Zie [[http:// | ||
+ | |||
+ | Beiden komen volgens de Bijbel inderdaad levend van hun offergang terug. | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | ====5.4. Ismaël==== | ||
+ | |||
+ | Izak staat net als Abraham voor de “wereld van God”. Er is echter ook nog een andere zoon van Abraham, namelijk Ismaël.((De joden brengen Ismaël vaak in verband met de Arabieren en de islam. Met deze uitspraak is voorzichtigheid geboden. “Izak” en “Ismaël” leven namelijk in ieder van ons.)) | ||
+ | |||
+ | In het boek Genesis staat Ismaël voor “onze wereld”. Abraham heeft Ismaël verwekt bij een andere vrouw. Bij //Hagar//, wat ‘vreemdeling’ betekent. //Hagar// komt uit // | ||
+ | |||
+ | // | ||
+ | |||
+ | De lijn van de stamvaders gaat van Abraham naar Izak, maar Ismaël wordt niet vergeten. | ||
+ | |||
+ | Als Ismaël en zijn moeder Hagar op last van Sara de woestijn in worden gestuurd, is God er voor hem. Ismaël heeft zo’n dorst dat hij stervende is. Hij roept tot God en God hoort zijn geroep. Hij toont zijn moeder een bron waaruit ze haar zoon kan laten drinken. | ||
+ | |||
+ | Dorst betekent in de Bijbel dat de Bron van Leven, dat de Schepper er niet is. Het Hebreeuwse woord voor bron is // | ||
+ | |||
+ | Zoals ik al schreef, eindigt //bara// met een [[1_alef|alèf]]. De getalswaarde van de //alèf// is de 1. Scheppen eindigt dus met de éénheid. Ismaël komt dus in verbinding met de éénheid, met de Ene, met de Schepper Zelf. | ||
+ | |||
+ | Ook in Ismaëls naam zie je al dat God hem niet vergeet. In het Hebreeuws schrijf je Ismaël namelijk als // | ||
+ | |||
+ | Uiteindelijk komen Izak en Ismaël weer bij elkaar. Als Abraham sterft, staan Izak en Ismaël broederlijk naast elkaar om hun vader te begraven.(([[http:// | ||
+ | |||
+ | Volgens de Joodse Overlevering is Ismaël ook al aanwezig als Izak met Abraham zijn offergang maakt. Ismaël is dan 50 jaar. 50 is het getal van de andere wereld, voor de wereld van God. Als Ismaël 50 wordt, betreedt hij Gods wereld, de wereld van het geloof, de wereld van zijn vader Abraham.((Zie ook Weinreb, F (1981), //De Aartsvaders//, | ||
+ | |||
+ | Voor het eerst wordt hier de tweeheid in het boek Genesis doorbroken. Voor het eerst komen onze wereld en de wereld van God bij elkaar. | ||
+ | |||
+ | God wil namelijk dat alle volkeren, alle //gojim//, in Abraham gezegend worden.(([[http:// | ||
+ | |||
+ | God heeft niet alleen onze // | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | ====5.5. Jakob en Ezau==== | ||
+ | |||
+ | Jakob, de zoon van Izak, is de derde stamvader. | ||
+ | |||
+ | In het Hebreeuws spreek je Jakob uit als // | ||
+ | |||
+ | // | ||
+ | |||
+ | Volgens de Joodse Overlevering kan Jakob zoals hij is, niet in onze wereld komen. En als hij al in onze wereld zou zijn, dan zou hij geen overlevingskansen hebben. Daarom moet hij kunstgrepen uithalen, zich anders voordoen dan hij is. | ||
+ | |||
+ | Ezau is Jakobs tegenpool.((De joden brengen Ezau vaak in verband met de Romeinen en het christendom. Met deze uitspraak is voorzichtigheid geboden. “Jakob” en “Ezau” leven namelijk in ieder van ons.)) | ||
+ | |||
+ | In het Hebreeuws spreek je Ezau uit als // | ||
+ | |||
+ | Jakob troggelt Ezau z’n eerstgeboorterecht af.(([[http:// | ||
+ | |||
+ | Ezau staat voor de // | ||
+ | |||
+ | Jakob staat echter voor de // | ||
+ | |||
+ | Vader Izak ziet Ezau echter nog steeds als zijn eerstgeborene. Izak heeft een voorkeur voor Ezau. Als hij oud en blind wordt, wil hij Ezau de zegen meegeven. Moeder Rebekka hoort dat en wil er een stokje voor steken. Zij vermomt Jakob als Ezau en stuurt hem naar zijn vader. Zijn vader betast hem en roept in verwarring uit: | ||
+ | |||
+ | ‘//De stem is de stem van Jakob, maar de handen zijn Esau’s handen!// | ||
+ | |||
+ | De vermomming is echter zo goed dat Izak Jakob de zegen voor “deze wereld” geeft. De zegen voor de wereld die van Ezau is.(([[http:// | ||
+ | |||
+ | Zo haalt Jakob zich de haat van zijn broer Ezau op de hals. Hij vlucht naar Charan, waar zijn familie woont(([[http:// | ||
+ | |||
+ | Wanneer Jakob met twee vrouwen en elf zonen terugreist, komt zijn broer Ezau hem met 400 man tegemoet.(([[http:// | ||
+ | |||
+ | 400 is de getalswaarde van de Hebreeuwse letter [[400_thaw|thaw]]. Het beeld van de //thaw// is het kruis. Dat kruis staat voor een eindeloze gevangenschap in deze wereld. Dat voorspelt dus niet veel goeds voor Jakob. | ||
+ | |||
+ | In de nacht vindt een gevecht met een geheimzinnig wezen plaats. Volgens Rasji is dat wezen de geestelijke macht achter Ezau. Deze macht kan Jakob er niet onder krijgen. Als de zon opkomt, wil het wezen weg gaan. Jakob wil het wezen echter alleen laten gaan als het hem zegent. Dat gebeurt vervolgens. Volgens Rasji erkent de macht achter Ezau zo het recht van Jakob op de zegen. | ||
+ | |||
+ | Het wezen noemt Jakob nu Israël, // | ||
+ | |||
+ | De volgende dag vindt een verzoening met Ezau plaats.((Zie [[http:// | ||
+ | |||
+ | Jakob wil Ezau nu zegenen.((Zie [[http:// | ||
+ | |||
+ | Ezau wil dat niet, maar Jakob dringt er zo sterk bij hem op aan dat hij overstag gaat. Door Ezau te zegenen, maakt Jakob hem deelgenoot van de zegen die zijn vader Izak hem gaf. | ||
+ | |||
+ | Zoals ik al schreef, staat Jakob voor de “wereld van God” en Ezau voor “deze wereld”. De verzoening tussen Jakob en Ezau is dus de verzoening tussen de wereld van God en deze wereld. | ||
+ | |||
+ | Als Jakob Ezau zegent, komt Gods belofte dat in Abraham alle volkeren gezegend worden weer een stap dichterbij. | ||
+ | |||
+ | Zoals we eerder zagen, zijn die volkeren de // | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | ====5.6. Juda en Jozef (I)==== | ||
+ | |||
+ | Jakob krijgt 12 zonen. In het boek Genesis springen er 2 zonen uit, namelijk Juda en Jozef. Ze komen van verschillende moeders. De moeder van Juda is Lea en de moeder van Jozef Rachel. Lea en Rachel zijn zussen van elkaar. Hun vader Laban heeft hen allebei aan Jakob ten huwelijk gegeven. Jakob heeft echter van het begin af aan een voorkeur voor Rachel. Om dat te compenseren geeft God alleen Lea kinderen. Dit alles geeft spanning tussen de zussen. | ||
+ | |||
+ | Lea staat voor “Gods wereld” en Rachel voor “onze wereld”. De spanning tussen Lea en Rachel is dus de spanning tussen de // | ||
+ | |||
+ | Deze spanning zet zich voort bij de kinderen. Uiteindelijk geeft God Rachel namelijk toch een kind. Dat kind, Jozef, wordt het lievelingetje van Jakob. Zijn broers worden jaloers en de spanning loopt zo hoog op dat de broers Jozef uit de weg willen ruimen. | ||
+ | |||
+ | Hier zijn de rollen dus omgedraaid. Hier is de boosdoener niet degene die voor “onze wereld”, voor de // | ||
+ | |||
+ | Juda, de vierde zoon van Lea, heeft echter een ander idee. Op Juda’s aanraden verkopen zijn broers Jozef aan Ismaëlieten, | ||
+ | |||
+ | // | ||
+ | |||
+ | * Bij // | ||
+ | * Jozef is niet alleen een telg van Abraham, maar ook de eerste die weliswaar voor “onze wereld” staat, maar toch van meet af aan verbonden is met Gods wereld. | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | ====5.7. Jozef alleen==== | ||
+ | |||
+ | Jozef wordt bediende in het huis van Potifar. Potifar is een hoveling van Farao, de koning van // | ||
+ | |||
+ | Omdat alles wat Jozef doet lukt, geeft Potifar hem alles in zijn huis in zijn hand. Behalve zijn vrouw natuurlijk. Want al is hij dan een //sarīs//, Potifar heeft toch een vrouw. | ||
+ | |||
+ | De vrouw wordt echter verliefd op Jozef. Ze probeert hem in haar bed te krijgen. Maar Jozef gaat nergens op in. | ||
+ | |||
+ | De Joodse Overlevering noemt Jozef de enige nakomeling van Adam die niet van de boom van de kennis van goed en kwaad eet. Ze zegt zelfs dat hij //Adam Qadmon// is, de oorspronkelijke mens, de mens van voor de splitsing.((Weinreb, | ||
+ | |||
+ | Als al haar plannetjes mislukken, gilt de vrouw dat Jozef haar probeert aan te randen.(([[http:// | ||
+ | |||
+ | Jozef belandt in de gevangenis. Het Hebreeuwse woord voor gevangenis is //bejt ha-sohàr//, | ||
+ | |||
+ | Zelfs in deze gevangenis heeft Jozef echter succes. De baas van de gevangenis geeft Jozef alle gevangenen en al wat zij doen in zijn hand.(([[http:// | ||
+ | |||
+ | Beide keren wordt Jozef dus de heer van een huis. Eerst van het huis van Potifar en dan van het “huis van de rondheid”. Het Hebreeuwse woord voor huis is [[2_beth|bēth]]. De getalswaarde van de //bēth// is 2. Jozef wordt dus heer van de tweeheid. | ||
+ | |||
+ | Uiteindelijk komt Jozef bij de Farao zelf terecht. Ook de Farao maakt hem heer over zijn huis, zijn tweeheid. In dat geval is dat heel // | ||
+ | |||
+ | In de verhalen over Jozef komt de Hebreeuwse stam [[80_pe|pē]] - [[200_resj|rēsj]] telkens terug. Deze stam [[80_pe|pē]] - [[200_resj|rēsj]] betekent ‘vrucht’, | ||
+ | |||
+ | Het //eerste// woord met deze stam is “Potifar”. Potifar betekent ‘mijn Poet (is) vruchtbaar’. Die naam lijkt ironisch bedoeld. Van Poet, de derde zoon van Cham, worden in Genesis 10 geen kinderen vermeld en Potifar zelf is een eunuch. | ||
+ | |||
+ | Het //tweede// woord met deze stam is “Farao”. In het Hebreeuws schrijf je Farao als // | ||
+ | |||
+ | Het //derde// woord met deze stam is “koe”. In [[http:// | ||
+ | |||
+ | // | ||
+ | |||
+ | // | ||
+ | |||
+ | Als //Adam Qadmon// blijft Jozef verbonden met de levensboom. Via Jozef kunnen de vruchten van die boom, in // | ||
+ | |||
+ | [[80_pe|pē]] - [[200_resj|rēsj]], | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | ====5.8. Juda en Jozef (II)==== | ||
+ | |||
+ | Zelfs in het land Kanaän komt er hongersnood. De broers van Jozef trekken naar // | ||
+ | |||
+ | Als de broers met Benjamin bij Jozef zijn, biedt hij hen een feestmaal aan. Hij geeft Benjamin vijf maal zoveel voedsel als hen, om te testen of ze jaloers op hem worden. Daarna laat hij Benjamin in de problemen komen, om te weten te komen of ze voor hem opkomen. | ||
+ | |||
+ | Dezelfde Juda die Jozef verkocht heeft, biedt zich nu in Benjamins plaats als slaaf aan.(([[http:// | ||
+ | |||
+ | {{ http:// | ||
+ | |||
+ | De hele familie van Jakob trekt dan naar // | ||
+ | |||
+ | In de tekst wordt echter een totaal van 70 genoemd.(([[http:// | ||
+ | |||
+ | In paragraaf [[hetboek_genesis# | ||
+ | |||
+ | De sleutel is hier opnieuw Efraïm, Jozefs tweede zoon. Vlak voor zijn dood zegt Jakob over Efraïm dat uit hem “de volheid van de volkeren” zal voortkomen.((Genesis 47:19b in de vertaling van Pieter Oussoren.)) | ||
+ | |||
+ | Abraham is nu met recht de vader van de vele volkeren. | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | =====6. Abraham en de éénmaking===== | ||
+ | |||
+ | Met Abraham wil God niet alleen de lijn van Zijn wereld doortrekken. Hij heeft ook onze wereld | ||
+ | |||
+ | - Izak en Ismaël. | ||
+ | - Jakob en Ezau. | ||
+ | - Juda en Jozef. | ||
+ | |||
+ | Izak, Jakob en Juda staan hier voor Gods wereld en Ismaël, Ezau en Jozef voor onze wereld. Telkens is er sprake van een conflict, maar altijd eindigt het in het bij elkaar komen van de zonen. | ||
+ | |||
+ | De climax vindt plaats bij Juda en Jozef. Daar is het conflict het hevigst en ook de verzoening het sterkst. | ||
+ | |||
+ | Ook in de [[deprofeten|Profeten]]((De // | ||
+ | |||
+ | Na een koningsloze periode krijgt het volk een koning uit Benjamin en daarna twee koningen uit Juda. Vervolgens splitst het koninkrijk in een noordelijk gebied, dat met Jozef te maken heeft, en een zuidelijk gebied, dat met Juda te maken heeft. | ||
+ | |||
+ | Ook hier staat Juda weer voor de verbinding met het Goddelijke en Jozef voor de verbinding met onze wereld. | ||
+ | |||
+ | De profeet Ezechiël spreekt over Juda en Jozef als ze weer bij elkaar komen. De dood is dan verleden tijd. Verspreide botten zijn dan veranderd in levende mensen.((Zie [[http:// | ||
+ | |||
+ | Volgens de Joodse Overlevering komt zowel uit Juda als uit Jozef de Messias, de verlosser, voort. Uit Jozef de lijdende Messias en uit Juda de overwinnende Messias. Deze twee blijken één te zijn. | ||
+ | |||
+ | De nieuwe // | ||
+ | |||
+ | Zo zal alles één worden: | ||
+ | |||
+ | {{ genesis_2.png? | ||
+ | |||
+ | Aan het einde van het boek Genesis sterft Jozef. Zijn lichaam wordt in een kist gelegd. Het Hebreeuwse woord voor deze kist is //aron//. | ||
+ | |||
+ | Ook de kist waarin de [[detienwoorden|Tien Woorden]], de kern van de //Thorah//, liggen heet //aron//. Jozefs lichaam en de //Thorah// hebben dus verband met elkaar. | ||
+ | |||
+ | Johannes, één van de schrijvers van het Nieuwe Testament, noemt Jezus het “vleesgeworden Woord”, de //Thorah// van vlees en bloed. | ||
+ | |||
+ | Hij en de andere Nieuwtestamentische schrijvers zien Jezus als de Messias. Zijn leven beschrijven zij als het leven van de lijdende Messias. Als overwinnende Messias zal hij zich volgens hen nog aan ons tonen. Die gebeurtenis noemen zij de // | ||
+ | |||
+ | Wij zijn dan helemaal nieuw geworden. | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | =====7. Verwante documenten===== | ||
+ | |||
+ | Het hoofddocument van de // | ||
+ | |||
+ | [[dehebreeuwsebijbel|De Hebreeuwse Bijbel]] | ||
+ | |||
+ | |||
+ | Het hoofddocument van de //Thorah// is: | ||
+ | |||
+ | [[dethorah|De Thorah]] | ||