Site-hulpmiddelen

Gebruikershulpmiddelen


Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

Link naar deze vergelijking

Beide kanten vorige revisieVorige revisie
Volgende revisie
Vorige revisie
detienwoorden [2014/04/08 16:55] josquakdetienwoorden [2016/02/03 11:09] (huidige) josquak
Regel 4: Regel 4:
 =====1. Speciale woorden===== =====1. Speciale woorden=====
  
-In het Jodendom is geen boek belangrijker dan de [[dethorah|Thorah]]. De //Thorah// is de kern van [[dehebreeuwsebijbel|Hebreeuwse Bijbel]], dat de christenen kennen als het “Oude Testament”. +In het Jodendom is geen boek belangrijker dan de [[dethorah|Thorah]]. De //Thorah// is de kern van de [[dehebreeuwsebijbel|Hebreeuwse Bijbel]], dat de christenen kennen als het “Oude Testament”. 
  
 Een boek, schrijf ik, maar eigenlijk is hier sprake van vijf boeken die volgens de [[weinrebendejoodseoverlevering|Joodse Overlevering]] stuk voor stuk door [[dethorah#2. De schrijver van de Thorah|Mozes]] geschreven zijn. Een boek, schrijf ik, maar eigenlijk is hier sprake van vijf boeken die volgens de [[weinrebendejoodseoverlevering|Joodse Overlevering]] stuk voor stuk door [[dethorah#2. De schrijver van de Thorah|Mozes]] geschreven zijn.
  
-In die vijf boeken wordt driemaal gesproken over “tien woorden”. Eénmaal in het boek [[hetboek_exodus|Exodus]], het tweede boek van de //Thorah//((Zie [[http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Exodus+34%3A28&id42=1&id17=1&id47=1&l=nl&set=10|Exodus 34:28]].)) en tweemaal in het boek [[hetboek_deuteronomium|Deuteronomium]], het vijfde boek van de //Thorah//.((Zie [[http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Deuteronomium+4%3A12%2C13%3B10%3A3-5&id42=1&id17=1&id47=1&l=nl&set=10|Deuteronomium 4:12,13;10:3-5]].)) Volgens deze teksten zijn die tien woorden niet door Mozes geschreven, maar door [[isgoddood|God]] zelf. Van geen enkel ander gedeelte uit de //Thorah// wordt dat gezegd. Het gaat hier dus om iets heel speciaals.+In die vijf boeken wordt driemaal gesproken over “tien woorden”. Eénmaal in het boek [[hetboek_exodus|Exodus]], het tweede boek van de //Thorah//((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=2&cs-bijbelhoofdstuk-2=34&cs-versnummer-3=28-28&cs-bijbelvers_v1-4=&search=Zoeken|Exodus 34:28]].)) en tweemaal in het boek [[hetboek_deuteronomium|Deuteronomium]], het vijfde boek van de //Thorah//.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=5&cs-bijbelhoofdstuk-2=4&cs-versnummer-3=12-13&cs-bijbelvers_v1-4=&search=Zoeken|Deuteronomium 4:12,13]] en [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=5&cs-bijbelhoofdstuk-2=10&cs-versnummer-3=3-5&cs-bijbelvers_v1-4=&search=Zoeken|Deuteronomium 10:3-5]].)) Volgens deze teksten zijn die tien woorden niet door Mozes geschreven, maar door [[isgoddood|God]] zelf. Van geen enkel ander gedeelte uit de //Thorah// wordt dat gezegd. Het gaat hier dus om iets heel speciaals.
  
 Bij deze tien woorden moet je niet letterlijk aan tien woorden denken. Het gaat om tien stukjes tekst die samen uit 172 [[hethebreeuws|Hebreeuwse]] woorden ofwel 620 Hebreeuwse letters bestaan. Bij deze tien woorden moet je niet letterlijk aan tien woorden denken. Het gaat om tien stukjes tekst die samen uit 172 [[hethebreeuws|Hebreeuwse]] woorden ofwel 620 Hebreeuwse letters bestaan.
  
-De inhoud van deze tien stukjes tekst vind je op twee plaatsen in de //Thorah//. De eerste plaats is [[http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Exodus+20%3A2-17&id42=1&id17=1&id47=1&l=nl&set=10|Exodus 20:2-17]] en de tweede plaats is [[http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Deuteronomium+5%3A6-21&id42=1&id17=1&id47=1&l=nl&set=10|Deuteronomium 5:6-21]]. In Exodus vind je de eigenlijke tekst en in Deuteronomium een later opgeschreven tekst die daar, op een paar details na, identiek aan is.+De inhoud van deze tien stukjes tekst vind je op twee plaatsen in de //Thorah//. De eerste plaats is [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=2&cs-bijbelhoofdstuk-2=20&cs-versnummer-3=2-17&cs-bijbelvers_v1-4=&search=Zoeken|Exodus 20:2-17]] en de tweede plaats is [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=5&cs-bijbelhoofdstuk-2=5&cs-versnummer-3=4-21&cs-bijbelvers_v1-4=&search=Zoeken|Deuteronomium 5:4-21]]. In Exodus vind je de eigenlijke tekst en in Deuteronomium een later opgeschreven tekst die daar, op een paar details na, identiek aan is.
  
-Alles goed en wel zul je misschien zeggen, maar wat moeten wij, [[watispremodern_modern_postmodern#3. Wat is modern?|moderne]] en [[watispremodern_modern_postmodern#5. Wat is postmodern?|postmoderne]] mensen met een Hebreeuwse tekst waarvan beweert wordt dat ze door een Wezen geschreven zijn waarvan wij het bestaan niet eens aan kunnen tonen, een Wezen dat zich bovendien uitsluitend lijkt te richten op het oude joodse volk?  +Alles goed en wel zul je misschien zeggen, maar wat moeten wij, [[watispremodern_modern_postmodern#3. Wat is modern?|moderne]] en [[watispremodern_modern_postmodern#5. Wat is postmodern?|postmoderne]] mensen met een Hebreeuwse tekst waarvan beweert wordt dat ze door een Wezen geschreven is waarvan wij het bestaan niet eens aan kunnen tonen, een Wezen dat zich bovendien uitsluitend lijkt te richten op het oude joodse volk?  
  
-Volgens [[weinrebenwaarheid|Friedrich Weinreb]] is dat alles echter niet zou ouderwets als het lijkt. Volgens hem zit er diep in ons allemaal iets joods. Iets dat zo diep in ons zit dat we het niet eens aan kunnen tonen.((Zie [[dehebreeuwsebijbel#8.2. Het joodse in ons|Het joodse in ons]].)) Dat verborgen plekje wordt in de Joodse Overlevering de //nəsjamah// genoemd. +Volgens [[weinrebenwaarheid|Friedrich Weinreb]] is dat alles echter niet zo ouderwets als het lijkt. Volgens hem zit er diep in ons allemaal iets joods. Iets dat zo diep in ons zit dat we het niet eens aan kunnen tonen.((Zie [[dehebreeuwsebijbel#8.2. Het joodse in ons|Het joodse in ons]].)) Dat verborgen plekje wordt in de Joodse Overlevering de //nəsjamah// genoemd. 
  
 Die //nəsjamah// heeft direct te maken met het Wezen dat zich in de joodse geschriften laat kennen. Het weerspiegelt dat Wezen namelijk. Die //nəsjamah// heeft direct te maken met het Wezen dat zich in de joodse geschriften laat kennen. Het weerspiegelt dat Wezen namelijk.
Regel 37: Regel 37:
 In //Mitsràjim// kan men dat niet geloven.  In //Mitsràjim// kan men dat niet geloven. 
  
-In Exodus 3 t/m 15 wordt echter beschreven hoe die ene God zelf het initiatief neemt, hoe Hij zijn volk uit de greep van de angst ontrukt.((Zie [[http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Exodus+14&id42=1&id17=1&id47=1&l=nl&set=10|Exodus 14]].))+In Exodus 3 t/m 15 wordt echter beschreven hoe die ene God zelf het initiatief neemt, hoe Hij zijn volk uit de greep van de angst ontrukt.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=2&cs-bijbelhoofdstuk-2=14&cs-versnummer-3=&cs-bijbelvers_v1-4=&search=Zoeken|Exodus 14]].))
  
-Enkele hoofdstukken later, in  [[http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Exodus+19&id42=1&id17=1&id47=1&l=nl&set=10|Exodus 19]], bereikt dat volk onder leiding van Mozes de berg Sinaï.+Enkele hoofdstukken later, in  [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=2&cs-bijbelhoofdstuk-2=19&cs-versnummer-3=1-24&cs-bijbelvers_v1-4=&search=Zoeken|Exodus 19:1-24]], bereikt dat volk onder leiding van Mozes de berg Sinaï.
  
 Het Hebreeuwse woord voor berg is //hàr//. //Hàr// is verwant met //harah// wat ‘zwanger’ betekent. Een zwangere vrouw heeft een geheim in zich. Een geheim dat op een gegeven moment hier op deze wereld, onthuld zal worden. Die onthulling is de geboorte van het kind. Het Hebreeuwse woord voor berg is //hàr//. //Hàr// is verwant met //harah// wat ‘zwanger’ betekent. Een zwangere vrouw heeft een geheim in zich. Een geheim dat op een gegeven moment hier op deze wereld, onthuld zal worden. Die onthulling is de geboorte van het kind.
Regel 45: Regel 45:
 Ook op de berg Sinaï is sprake van een geheim. Het geheim dat God afdaalt naar onze wereld.  Ook op de berg Sinaï is sprake van een geheim. Het geheim dat God afdaalt naar onze wereld. 
  
-Een geheim, want het gaat hier eigenlijk om iets onmogelijks. God is een Wezen waarvan het bestaan niet eens aan kunt tonen. Hoe kan dat Wezen nu de wereld van onze zintuigen en ons verstand betreden?+Een geheim, want het gaat hier eigenlijk om iets onmogelijks. God is een Wezen waarvan je het bestaan niet eens aan kunt tonen. Hoe kan dat Wezen nu de wereld van onze zintuigen en ons verstand betreden?
  
-Toch zegt de tekst dat God afdaalt naar een hoog punt in onze wereld en daar Mozes bij zich roept.((Zie [[http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Exodus+19%3A20&id42=1&id17=1&id47=1&l=nl&set=10|Exodus 19:20]].))+Toch zegt de tekst dat God afdaalt naar een hoog punt in onze wereld en daar Mozes bij zich roept.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=2&cs-bijbelhoofdstuk-2=19&cs-versnummer-3=20-20&cs-bijbelvers_v1-4=&search=Zoeken|Exodus 19:20]].))
  
 Het Hebreeuwse woord voor roepen is //qara//. //Qara// is niet zomaar roepen, maar ‘bij zich roepen om één te worden’.((Zie [[hetboek_leviticus#1.3. En hij roept|En hij roept]].)) Het Hebreeuwse woord voor roepen is //qara//. //Qara// is niet zomaar roepen, maar ‘bij zich roepen om één te worden’.((Zie [[hetboek_leviticus#1.3. En hij roept|En hij roept]].))
Regel 87: Regel 87:
 Met deze onzichtbare draden werkt de [[weinrebendejoodseoverlevering|Joodse Overlevering]], de oude joodse uitlegtraditie van de Bijbel. Als wij haar aanwijzingen volgen, kunnen we iets van die goddelijke Bijbeltekst begrijpen. Met deze onzichtbare draden werkt de [[weinrebendejoodseoverlevering|Joodse Overlevering]], de oude joodse uitlegtraditie van de Bijbel. Als wij haar aanwijzingen volgen, kunnen we iets van die goddelijke Bijbeltekst begrijpen.
  
-Als God twee van de tien woorden uitgesproken heeft, smeken de joden bij de berg Sinaï Mozes de rest van de woorden alléén aan te horen.((Zie [[http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Exodus+20%3A18-21&id42=1&id17=1&id47=1&l=nl&set=10|Exodus 20:18-21]].)) De woorden raken hen zo diep dat ze bang zijn het loodje te leggen.((Zie Whitlau, Eli (1987) //Tenachon over de Tora, 12//, p. 184.)) +Als God twee van de tien woorden uitgesproken heeft, smeken de joden bij de berg Sinaï Mozes de rest van de woorden alléén aan te horen.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=2&cs-bijbelhoofdstuk-2=20&cs-versnummer-3=18-21&cs-bijbelvers_v1-4=&search=Zoeken|Exodus 20:18-21]].)) De woorden raken hen zo diep dat ze bang zijn het loodje te leggen.((Zie Whitlau, Eli (1987) //Tenachon over de Tora, 12//, p. 184.)) 
  
 Hun verzoek wordt ingewilligd. Hun verzoek wordt ingewilligd.
  
-In de Bijbeltekst gaan Gods woorden echter gewoon door. Eerst volgen daar de andere acht woorden en daarna een verdere uitleg van de Tien Woorden die “het boek van het verbond” wordt genoemd.((Zie [[hetboek_exodus#5.3. Het verbondsboek|Het verbondsboek]].)) Al die woorden deelt Mozes de andere joden na afloop mee en zij beloven zich aan die woorden te zullen houden.((Zie [[http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Exodus+24%3A3-8&id42=1&id17=1&id47=1&l=nl&set=10|Exodus 24:3-8]].))+In de Bijbeltekst gaan Gods woorden echter gewoon door. Eerst volgen daar de andere acht woorden en daarna een verdere uitleg van de Tien Woorden die “de boekrol van het verbond” wordt genoemd.((Zie [[hetboek_exodus#5.3. Het verbondsboek|Het verbondsboek]].)) Al die woorden deelt Mozes de andere joden na afloop mee en zij beloven zich aan die woorden te zullen houden.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=2&cs-bijbelhoofdstuk-2=24&cs-versnummer-3=3-8&cs-bijbelvers_v1-4=&search=Zoeken|Exodus 24:3-8]].))
  
  
Regel 97: Regel 97:
 ====2.3. Gods woord in drie hoedanigheden==== ====2.3. Gods woord in drie hoedanigheden====
  
-In [[http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Exodus+24%3A12&id42=1&id17=1&id47=1&l=nl&set=10|Exodus 24:12]] vraagt God Mozes opnieuw naar de top van de berg te klimmen, om daar met Hem te “zijn”.+In [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=2&cs-bijbelhoofdstuk-2=24&cs-versnummer-3=12-12&cs-bijbelvers_v1-4=&search=Zoeken|Exodus 24:12]] vraagt God Mozes opnieuw naar de top van de berg te klimmen, om daar met Hem te “wezen”.
  
-Het Hebreeuwse woord voor “zijn” is //hajah//. God noemt zich ook zélf het “zijn”. Zijn naam is //JHWH//, wat je zou kunnen vertalen met ‘Hij (die er) is’.+Het Hebreeuwse woord voor “wezen” of “zijn” is //hajah//. God noemt zich ook zélf het “zijn”. Zijn naam is //JHWH//, wat je zou kunnen vertalen met ‘Hij (die er) is’.
  
 Van dat “zijn” wil God Mozes nu deelgenoot maken. Dat doet Hij door hem Zijn woord te geven. Dat woord heeft drie hoedanigheden: Van dat “zijn” wil God Mozes nu deelgenoot maken. Dat doet Hij door hem Zijn woord te geven. Dat woord heeft drie hoedanigheden:
Regel 119: Regel 119:
 //Loechoth// wordt voorafgegaan door het woordje //èth//. //Èth// komt van //eth//, dat grammaticaal aangeeft dat we hier met een lijdend voorwerp te doen hebben. //Eth// betekent echter veel meer. //Eth// bestaat uit de letters [[1_alef|alèf]] en [[400_thaw|thaw]]. //Alèf// is de eerste letter van het Hebreeuwse alfabet en //thaw// de laatste letter. //Eth// zou je dus kunnen vertalen als ‘van het begin naar het einde van het Hebreeuwse alfabet gaan’.((Zie ook [[degrammaticavanhethebreeuws#9.5. Eth en kol|Eth en kol]].)) Het Hebreeuwse alfabet kun je beschouwen als de weg die God met Zijn Woord aflegt. Bij //eth// legt God dus de hele weg van Zijn Woord af. Dan gaat Hij tot het uiterste. //Loechoth// wordt voorafgegaan door het woordje //èth//. //Èth// komt van //eth//, dat grammaticaal aangeeft dat we hier met een lijdend voorwerp te doen hebben. //Eth// betekent echter veel meer. //Eth// bestaat uit de letters [[1_alef|alèf]] en [[400_thaw|thaw]]. //Alèf// is de eerste letter van het Hebreeuwse alfabet en //thaw// de laatste letter. //Eth// zou je dus kunnen vertalen als ‘van het begin naar het einde van het Hebreeuwse alfabet gaan’.((Zie ook [[degrammaticavanhethebreeuws#9.5. Eth en kol|Eth en kol]].)) Het Hebreeuwse alfabet kun je beschouwen als de weg die God met Zijn Woord aflegt. Bij //eth// legt God dus de hele weg van Zijn Woord af. Dan gaat Hij tot het uiterste.
  
-//Èth-loechoth// zou je dan kunnen vertalen als ‘(het) leven (dat) door alles heen nieuw blijft’.+//Èth-loechoth// zou je dan kunnen vertalen als ‘(het) leven (dat) door alles heen fris en krachtig blijft’.
  
 Achter //èth-loechoth// staat nog //hà-èvèn//, wat gewoonlijk vertaald wordt als ‘de steen’. Het gaat hier echter niet om een gewone steen. In paragraaf [[hetboek_exodus#1.3. De zonen van Israël|1.3]] van mijn document over het boek Exodus beschreef ik //èvèn// als de verbinding tussen de vader en de zoon. De vader is hier God en de zoon het joodse volk.  Achter //èth-loechoth// staat nog //hà-èvèn//, wat gewoonlijk vertaald wordt als ‘de steen’. Het gaat hier echter niet om een gewone steen. In paragraaf [[hetboek_exodus#1.3. De zonen van Israël|1.3]] van mijn document over het boek Exodus beschreef ik //èvèn// als de verbinding tussen de vader en de zoon. De vader is hier God en de zoon het joodse volk. 
Regel 169: Regel 169:
 ====2.7. De woorden die God schrijft==== ====2.7. De woorden die God schrijft====
  
-In paragraaf [[detienwoorden#2.4. De “stenen platen”|2.4]] schreef ik dat de “stenen platen” die Mozes van God krijgt voor ons eigenlijke mens-zijn staan.+In paragraaf [[detienwoorden#2.4. De “stenen platen”|2.4]] schreef ik dat de “stenen platen” die Mozes van God krijgtvoor ons eigenlijke mens-zijn staan.
  
 In de twee daaropvolgende paragrafen lazen we dat dit mens-zijn onlosmakelijk verbonden is met de Schriftelijke en de Mondelinge Thorah, met Gods woorden dus. In de twee daaropvolgende paragrafen lazen we dat dit mens-zijn onlosmakelijk verbonden is met de Schriftelijke en de Mondelinge Thorah, met Gods woorden dus.
Regel 181: Regel 181:
 Deze beschreven “platen” overhandigt Hij vervolgens aan Mozes. Deze beschreven “platen” overhandigt Hij vervolgens aan Mozes.
  
-{{  http://uploads0.wikipaintings.org/images/marc-chagall/ten-commandements.jpg?400 = |Dit schilderij uit 1966 is van Marc Chagall en heet “de tien geboden”.  }}+{{  chagall_10_geboden.jpg?400 = |Dit schilderij uit 1966 is van Marc Chagall en heet “de tien geboden”.  }}
  
 De “stenen platen” staan voor het “materiaal” van ons diepste wezen en de woorden die God erop geschreven heeft staan voor de “inhoud” van onze diepste wezen. Samen vormen zij dat wat wij eigenlijk zijn. De “stenen platen” staan voor het “materiaal” van ons diepste wezen en de woorden die God erop geschreven heeft staan voor de “inhoud” van onze diepste wezen. Samen vormen zij dat wat wij eigenlijk zijn.
  
-In [[http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Exodus+32%3A15%2C16&id42=1&id17=1&id47=1&l=nl&set=10|Exodus 32:16]] wordt een ander woord voor schrijven gebruikt, namelijk //charàth//. //Charàth// betekent ‘ingriffen, graveren’.+In [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=2&cs-bijbelhoofdstuk-2=32&cs-versnummer-3=16-16&cs-bijbelvers_v1-4=&search=Zoeken|Exodus 32:16]] wordt een ander woord voor schrijven gebruikt, namelijk //charàth//. //Charàth// betekent ‘ingriffen’.
  
-//Charàth// is verwant met //charoeth// wat ‘vrijheid’ betekent.((Zie Weinreb, F (1972), //De weg door de tempel//, p. 230.)) Als God Zijn woorden in je wezen grift, ben je namelijk pas echt vrij.((Zie [[http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Jakobus+1%3A25&id42=1&id17=1&id47=1&l=nl&set=10|Jakobus 1:25]].))+//Charàth// is verwant met //charoeth// wat ‘vrijheid’ betekent.((Zie Weinreb, F (1972), //De weg door de tempel//, p. 230.)) Als God Zijn woorden in je wezen grift, ben je namelijk pas echt vrij.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=59&cs-bijbelhoofdstuk-2=1&cs-versnummer-3=25-25&cs-bijbelvers_v1-4=&search=Zoeken|Jakobus 1:25]].))
  
 Dat vrije menselijke bestaan geeft God aan Mozes, die daarmee van de berg afdaalt om het aan zijn volksgenoten te geven. Dat vrije menselijke bestaan geeft God aan Mozes, die daarmee van de berg afdaalt om het aan zijn volksgenoten te geven.
Regel 198: Regel 198:
 ====3.1. Ringen==== ====3.1. Ringen====
  
-Ondertussen wachten Mozes’ volkgenoten aan de voet van de berg al heel lang op de terugkomst van hun leider.+Ondertussen wachten Mozes’ volksgenoten aan de voet van de berg al heel lang op de terugkomst van hun leider.
  
 Mozes zou 40 dagen en nachten wegblijven. 40 is de [[hethebreeuws#2.2. Het getal|getalswaarde]] van de letter [[40_mem|mēm]]. Het beeld van deze letter is het water, dat voor de tijd staat waarin wij mensen leven. Mozes blijft dus de hele tijd weg. Mozes zou 40 dagen en nachten wegblijven. 40 is de [[hethebreeuws#2.2. Het getal|getalswaarde]] van de letter [[40_mem|mēm]]. Het beeld van deze letter is het water, dat voor de tijd staat waarin wij mensen leven. Mozes blijft dus de hele tijd weg.
Regel 218: Regel 218:
 Van al die eigen plannen maakt Aäron het gouden beeld van een kalf. Dat beeld beschouwen zijn volksgenoten als hun God en ze gaan daar omheen dansen. Van al die eigen plannen maakt Aäron het gouden beeld van een kalf. Dat beeld beschouwen zijn volksgenoten als hun God en ze gaan daar omheen dansen.
  
-{{  http://uploads2.wikipaintings.org/images/marc-chagall/the-adoration-of-the-golden-calf-1966.jpg?450 = |Dit schilderij heet “de aanbidding van het gouden kalf” en is in 1966 door Marc Chagall gemaakt.  }}+{{  chagall_gouden_kalf.jpg?450 = |Dit schilderij heet “de aanbidding van het gouden kalf” en is in 1966 door Marc Chagall gemaakt.  }}
  
 Denk nu niet dat alleen primitievelingen zo dom zijn om zich God als een kalf voor te stellen. Wij zijn namelijk allemaal “kalverendienaars”, zelfs als we zeggen niet in een God te geloven. Denk nu niet dat alleen primitievelingen zo dom zijn om zich God als een kalf voor te stellen. Wij zijn namelijk allemaal “kalverendienaars”, zelfs als we zeggen niet in een God te geloven.
Regel 230: Regel 230:
 Tegenwoordig vinden we het moeilijk om zo’n sfeer met anderen te delen. Tegenwoordig maken we elk onze eigen sfeertjes en proberen anderen daar, in onze omgeving of op het web, enthousiast voor te maken. Tegenwoordig dansen we ieder afzonderlijk om ons eigen gouden kalf. Tegenwoordig vinden we het moeilijk om zo’n sfeer met anderen te delen. Tegenwoordig maken we elk onze eigen sfeertjes en proberen anderen daar, in onze omgeving of op het web, enthousiast voor te maken. Tegenwoordig dansen we ieder afzonderlijk om ons eigen gouden kalf.
  
-Volgens [[http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Exodus+32%3A18&id47=1&l=nl&set=10|Exodus 32:18]] dánsen we niet alleen, maar zíngen we ook. De test spreekt over beurtzang, zang waarbij de één de ander antwoordt.+Volgens [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=2&cs-bijbelhoofdstuk-2=32&cs-versnummer-3=18-18&cs-bijbelvers_v1-4=&search=Zoeken|Exodus 32:18]] dánsen we niet alleen, maar zíngen we ook. De test spreekt over beurtzang, zang waarbij de één de ander antwoordt.
  
 //‘Anah//, het Hebreeuwse woord voor “beurtzang”, betekent eigenlijk ‘antwoord’. //‘Anah//, het Hebreeuwse woord voor “beurtzang”, betekent eigenlijk ‘antwoord’.
Regel 254: Regel 254:
 Wij hebben net als Mozes’ volksgenoten onze eigen éénheid in elkaar geflanst, een kring gemaakt waar omheen we dansen en zingen. Zolang we dat doen, heeft onze echte menselijkheid, die Mozes meebrengt, geen schijn van kans. Daarom breekt Mozes in het Bijbelverhaal de platen, dat wil zeggen “ons echte zelf”, kapot. Wij hebben net als Mozes’ volksgenoten onze eigen éénheid in elkaar geflanst, een kring gemaakt waar omheen we dansen en zingen. Zolang we dat doen, heeft onze echte menselijkheid, die Mozes meebrengt, geen schijn van kans. Daarom breekt Mozes in het Bijbelverhaal de platen, dat wil zeggen “ons echte zelf”, kapot.
  
-Vervolgens loopt hij naar dat kalf, die cirkel, toe om die in het ontelbare stukken te slaan. Die stukken smijt hij in het water, waar hij de kalverendienaars van laat drinken. +Vervolgens loopt hij naar dat kalf, die cirkel, toe om het in ontelbare stukken te slaan. Die stukken smijt hij in het water, waar hij de kalverendienaars van laat drinken. 
  
 Zoals ik in paragraaf [[detienwoorden#3.1. Ringen|3.1]] schreef, staat water voor de tijd. Mozes wil ons, kalverendienaars, laten ervaren hoe tijdelijk hier alles is, hoe veranderlijk het leven is en hoe machteloos onze kalveren, onze cirkels zijn om daar iets tegen in te richten. Dat zijn namelijk alleen maar gedachteconstructies en net als alles in deze wereld gedoemd om te verdwijnen.((Zie voor dat alles  Zoals ik in paragraaf [[detienwoorden#3.1. Ringen|3.1]] schreef, staat water voor de tijd. Mozes wil ons, kalverendienaars, laten ervaren hoe tijdelijk hier alles is, hoe veranderlijk het leven is en hoe machteloos onze kalveren, onze cirkels zijn om daar iets tegen in te richten. Dat zijn namelijk alleen maar gedachteconstructies en net als alles in deze wereld gedoemd om te verdwijnen.((Zie voor dat alles 
-[[http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Exodus+32%3A1-20&id42=1&id17=1&id47=1&l=nl&set=10|Exodus 32:1-20]].))+[[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=2&cs-bijbelhoofdstuk-2=32&cs-versnummer-3=1-20&cs-bijbelvers_v1-4=&search=Zoeken|Exodus 32:1-20]].))
  
 Ik moet hier denken aan Friedrich Nietzsche, de “filosoof met de hamer”. Ook voor Nietzsche zijn cirkels illusies. Ook voor hem moet alles wat we om ons heen bouwen het uiteindelijk afleggen tegen de chaos. Al onze gedachteconstructies zijn, samen met ons eigen “ik”, gedoemd te verdwijnen.((Zie [[bestaatwaarheid#5. Waarheid volgens Nietzsche|Waarheid volgens Nietzsche]].)) Ik moet hier denken aan Friedrich Nietzsche, de “filosoof met de hamer”. Ook voor Nietzsche zijn cirkels illusies. Ook voor hem moet alles wat we om ons heen bouwen het uiteindelijk afleggen tegen de chaos. Al onze gedachteconstructies zijn, samen met ons eigen “ik”, gedoemd te verdwijnen.((Zie [[bestaatwaarheid#5. Waarheid volgens Nietzsche|Waarheid volgens Nietzsche]].))
Regel 276: Regel 276:
 God wil niet meer met Zijn volk optrekken. Hij wil een tussenfiguur met hen meesturen, maar daar wil Mozes niets van weten. Die gaat net zo lang met God in gesprek tot Deze Zijn zwakke plek laat zien. Die zwakke plek is //chen//. //Chen// wordt vaak vertaald met ‘genade’, een ouderwets woord dat ‘goedheid zonder reden’ betekent, goedheid waar niets tegenover hoeft te staan. God wil niet meer met Zijn volk optrekken. Hij wil een tussenfiguur met hen meesturen, maar daar wil Mozes niets van weten. Die gaat net zo lang met God in gesprek tot Deze Zijn zwakke plek laat zien. Die zwakke plek is //chen//. //Chen// wordt vaak vertaald met ‘genade’, een ouderwets woord dat ‘goedheid zonder reden’ betekent, goedheid waar niets tegenover hoeft te staan.
  
-God vraagt Mozes nieuwe //èth-loechoth hà-èvèn//, nieuwe “stenen platen” uit te hakken, “platen” die identiek zijn aan de eerste. Daarmee moet hij dan weer naar de top van de berg klimmen.((Zie [[http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Exodus+34%3A1%2C2%2C4&id42=1&id17=1&id47=1&l=nl&set=10|Exodus 34:1,2,4]].))+God vraagt Mozes nieuwe //èth-loechoth hà-èvèn//, nieuwe “stenen platen” uit te hakken, “platen” die identiek zijn aan de eerste. Daarmee moet hij dan weer naar de top van de berg klimmen.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=2&cs-bijbelhoofdstuk-2=34&cs-versnummer-3=1-4&cs-bijbelvers_v1-4=&search=Zoeken|Exodus 34:1-4]].))
  
 In paragraaf [[detienwoorden#2.7. De woorden die God schrijft|2.7]] schreef ik dat “stenen platen” het materiaal zijn van ons diepste wezen. Dat materiaal wordt nu dus niet meer door God gemaakt, maar door Mozes. Dat materiaal is nu niet meer van Gods wereld, maar van onze eigen wereld, niet meer van hemelse makelij, maar van aardse stof.((Zie Weinreb, F (1976) //De Bijbel als Schepping//, p. 529.)) In paragraaf [[detienwoorden#2.7. De woorden die God schrijft|2.7]] schreef ik dat “stenen platen” het materiaal zijn van ons diepste wezen. Dat materiaal wordt nu dus niet meer door God gemaakt, maar door Mozes. Dat materiaal is nu niet meer van Gods wereld, maar van onze eigen wereld, niet meer van hemelse makelij, maar van aardse stof.((Zie Weinreb, F (1976) //De Bijbel als Schepping//, p. 529.))
Regel 284: Regel 284:
 ====4.2. Iemand die van ons houdt==== ====4.2. Iemand die van ons houdt====
  
-Mozes neemt die aardse stof naar boven, waar God aan hem voorbijtrekt en Zijn eigenschappen uitspreekt.((Zie [[http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Exodus+34%3A6%2C7&id47=1&l=nl&set=10|Exodus 34:6,7]].))+Mozes neemt die aardse stof naar boven, waar God aan hem voorbijtrekt en Zijn eigenschappen uitspreekt.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=2&cs-bijbelhoofdstuk-2=34&cs-versnummer-3=6-7&cs-bijbelvers_v1-4=&search=Zoeken|Exodus 34:6,7]].))
  
 Eerst roept God tweemaal Zijn Naam //JHWH// uit. //JHWH// is Degene die dat wat twee is, weer één maakt. //JHWH// is Degene die neerdaalt in onze wereld, in de wereld waarin tegenover elk iets een tegen-iets staat, om die stukken weer aan elkaar te lijmen”.  Eerst roept God tweemaal Zijn Naam //JHWH// uit. //JHWH// is Degene die dat wat twee is, weer één maakt. //JHWH// is Degene die neerdaalt in onze wereld, in de wereld waarin tegenover elk iets een tegen-iets staat, om die stukken weer aan elkaar te lijmen”. 
Regel 302: Regel 302:
 ====4.3. Ons hart==== ====4.3. Ons hart====
  
-Die liefdevolle God neemt de nieuwe “stenen platen” van Mozes aan en schrijft er voor de tweede keer Zijn Tien Woorden in.((Zie [[http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Exodus+34%3A28&id47=1&l=nl&set=10|Exodus 34:28]].))+Die liefdevolle God neemt de nieuwe “stenen platen” van Mozes aan en schrijft er voor de tweede keer Zijn Tien Woorden in.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=2&cs-bijbelhoofdstuk-2=34&cs-versnummer-3=28-28&cs-bijbelvers_v1-4=&search=Zoeken|Exodus 34:28]].))
  
-Zoals ik al schreef, bestaan die platen uit aards materiaal. [[http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Spreuken+7%3A2%2C3&id42=1&id17=1&id47=1&l=nl&set=10|Spreuken 7:2,3]] spreekt over de //loeàch libek//, de ‘platen (van) je hart’. Dat aardse materiaal is dus ons “hart”. +Zoals ik al schreef, bestaan die platen uit aards materiaal. [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=28&cs-bijbelhoofdstuk-2=7&cs-versnummer-3=2-3&cs-bijbelvers_v1-4=&search=Zoeken|Spreuken 7:2,3]] spreekt over de //loeàch libek//, de ‘platen (van) je hart’. Dat aardse materiaal is dus ons “hart”. 
  
 Het Hebreeuwse woord voor het “hart” is //lev//, wat ook ‘centrum’ of ‘midden’ kan betekenen.  Het Hebreeuwse woord voor het “hart” is //lev//, wat ook ‘centrum’ of ‘midden’ kan betekenen. 
Regel 310: Regel 310:
 Het hart is een centraal orgaan in ons lichaam. Vanuit dat centrum wordt ons bloed naar alle delen van ons lichaam gestuwd. Toch is het hart in de bijbel meer dan de stuwende spier in onze borstkas. En hetzelfde geldt voor het bloed. In de Bijbel staat het bloed voor onze //nèfèsj//, het deel van onze ziel dat we onze psyche noemen, het geheel van wat we denken, voelen en willen.((Zie [[hetboek_genesis#1. Inleiding|Inleiding]].)) Het hart is dan het innerlijke centrum waaruit onze psyche ontspringt. Het hart is een centraal orgaan in ons lichaam. Vanuit dat centrum wordt ons bloed naar alle delen van ons lichaam gestuwd. Toch is het hart in de bijbel meer dan de stuwende spier in onze borstkas. En hetzelfde geldt voor het bloed. In de Bijbel staat het bloed voor onze //nèfèsj//, het deel van onze ziel dat we onze psyche noemen, het geheel van wat we denken, voelen en willen.((Zie [[hetboek_genesis#1. Inleiding|Inleiding]].)) Het hart is dan het innerlijke centrum waaruit onze psyche ontspringt.
  
-Volgens [[http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Jeremia+31%3A33%2C34&id42=1&id17=1&id47=1&l=nl&set=10|Jeremia 31:33,34]] schrijft God in ons hart Zijn //Thorah//. In paragraaf [[detienwoorden#2.7. De woorden die God schrijft|2.7]] schreef ik dat deze //Thorah// samengevat wordt in de Tien Woorden. Je kunt hier dus ook de Tien Woorden invullen.+Volgens [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=13&cs-bijbelhoofdstuk-2=31&cs-versnummer-3=33-34&cs-bijbelvers_v1-4=&search=Zoeken&search=Zoeken|Jeremia 31:33,34]] schrijft God in ons hart Zijn //Thorah//. In paragraaf [[detienwoorden#2.7. De woorden die God schrijft|2.7]] schreef ik dat deze //Thorah// samengevat wordt in de Tien Woorden. Je kunt hier dus ook de Tien Woorden invullen.
  
 De “platen” van ons hart mogen niet hard en onbewegelijk zijn. Ons hart moet buigzaam zijn, bewogenheid kennen. Ons hart moet lief kunnen hebben. De “platen” van ons hart mogen niet hard en onbewegelijk zijn. Ons hart moet buigzaam zijn, bewogenheid kennen. Ons hart moet lief kunnen hebben.
Regel 360: Regel 360:
 Liefde is dus iets wat uitgaat van God en naar onze eigen wereld stroomt. Het is ook iets dat uitkijkt naar het andere, naar de ander. Liefde is dus iets wat uitgaat van God en naar onze eigen wereld stroomt. Het is ook iets dat uitkijkt naar het andere, naar de ander.
  
-Volgens [[http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=1+Johannes+4%3A18&id42=1&id17=1&id47=1&l=nl&set=10|1 Johannes 4:18]], een tekst in het Nieuwe Testament, het christelijke commentaar op de Hebreeuwse Bijbel, jaagt liefde je angst naar buiten.+Volgens [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=62&cs-bijbelhoofdstuk-2=4&cs-versnummer-3=18-18&cs-bijbelvers_v1-4=&search=Zoeken|1 Johannes 4:18]], een tekst in het Nieuwe Testament, het christelijke commentaar op de Hebreeuwse Bijbel, jaagt liefde je angst naar buiten.
  
 In paragraaf [[detienwoorden#2.1. Als twee werelden samenkomen|2.1]] schreef ik dat het hier gaat om de angst dat alles twee is en twee blijft. Met deze angst maakt de liefde dus korte metten. Liefde maakt namelijk alles één. In paragraaf [[detienwoorden#2.1. Als twee werelden samenkomen|2.1]] schreef ik dat het hier gaat om de angst dat alles twee is en twee blijft. Met deze angst maakt de liefde dus korte metten. Liefde maakt namelijk alles één.
Regel 375: Regel 375:
 Net als de eerste keer is Mozes 40 dagen en nachten weggebleven. In paragraaf [[detienwoorden#3.1. Ringen|3.1.]] schreef ik dat dit voor de hele tijd staat. Net als de eerste keer is Mozes 40 dagen en nachten weggebleven. In paragraaf [[detienwoorden#3.1. Ringen|3.1.]] schreef ik dat dit voor de hele tijd staat.
  
-Eigenlijk blijft Mozes echter tweemaal 40 dagen en nachten weg, want voordat hij de berg opklom, had hij God al 40 dagen en nachten gevraagd of hij de kalverendienaars wilde vergeven en weer met hen op weg wilde gaan.((Zie [[http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Deuteronomium+9%3A18%3B+10%3A10&id42=1&id17=1&id47=1&l=nl&set=10|Deuteronomium 9:1810:10]].)) +Eigenlijk blijft Mozes echter tweemaal 40 dagen en nachten weg, want voordat hij de berg opklom, had hij God al 40 dagen en nachten gevraagd of hij de kalverendienaars wilde vergeven en weer met hen op weg wilde gaan.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=5&cs-bijbelhoofdstuk-2=9&cs-versnummer-3=18-18&cs-bijbelvers_v1-4=&search=Zoeken|Deuteronomium 9:18]] en [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=5&cs-bijbelhoofdstuk-2=10&cs-versnummer-3=10-10&cs-bijbelvers_v1-4=&search=Zoeken|Deuteronomium 10:10]].)) 
  
-Mozes’ verblijf bij God vóór de scène het kalf duurt dus 40 dagen en nachten en zijn verblijf bij God ná de scène met het kalf 2 x 40 = 80 dagen en nachten. Die 40 dagen en nachten verhouden zich dus tot die 80 dagen en nachten als 1:2. +Mozes’ verblijf bij God vóór de scène met het kalf duurt dus 40 dagen en nachten en zijn verblijf bij God ná de scène met het kalf 2 x 40 = 80 dagen en nachten. Die 40 dagen en nachten verhouden zich dus tot die 80 dagen en nachten als 1:2. 
  
 De 1, de éénheid, hoort bij Gods wereld en de 2, de tweeheid, bij onze wereld. Onze wereld is een gebroken wereld, een wereld van tegenstellingen, een wereld waarin Gods eerste “stenen platen” in scherven liggen. In onze wereld blijft Mozes 80 dagen weg.  De 1, de éénheid, hoort bij Gods wereld en de 2, de tweeheid, bij onze wereld. Onze wereld is een gebroken wereld, een wereld van tegenstellingen, een wereld waarin Gods eerste “stenen platen” in scherven liggen. In onze wereld blijft Mozes 80 dagen weg. 
Regel 425: Regel 425:
 {{  jhwh_verbindt_1.png?520  }} {{  jhwh_verbindt_1.png?520  }}
  
-De Naam JHWH staat dus zowel voor de gebrokenheid als de éénwording van alles. Dit laatste wordt in de synagogedienst geïllustreerd met een ander Bijbelcitaat, namelijk [[http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Zacharia+14%3A9&id42=1&id17=1&id37=1&l=nl&set=10|Zacharia 14:9]], dat spreekt over een tijd waarin de Naam //JHWH// weer één is.((Zie Dasberg, I (vert) (1983) //Gebeden voor de verzoendag (1)//, p. 32.))+De Naam JHWH staat dus zowel voor de gebrokenheid als de éénwording van alles. Dit laatste wordt in de synagogedienst geïllustreerd met een ander Bijbelcitaat, namelijk [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=25&cs-bijbelhoofdstuk-2=14&cs-versnummer-3=9-9&cs-bijbelvers_v1-4=&search=Zoeken|Zacharia 14:9]], dat spreekt over een tijd waarin de Naam //JHWH// weer één is.((Zie Dasberg, I (vert) (1983) //Gebeden voor de verzoendag (1)//, p. 32.))
  
-Op een bepaald moment in de synagogedienst wordt het verslag gelezen uit de Talmoed over de belangrijkste priester die op //Jōm kippoer// in de tijd dat de tempel er nog was, het heiligste gedeelte van de [[dewoningvangod|woning van God]] betrad en daar de Naam //JHWH// uitsprak. Op dat zelfde moment wierpen de mensen buiten het heiligdom zich ter aarde om die Naam te prijzen. Wanneer de priester zelf weer buiten was, verklaarde hij met de woorden van [[http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Leviticus+16%3A30&id42=1&id17=1&id37=1&l=nl&set=10|Leviticus 16:30]] het volk rein. De Naam had Zijn werk gedaan en de verzoening van de tegendelen bewerkstelligt.((Zie Dasberg, I (vert) (1983) //Gebeden voor de verzoendag (2)//, p. 621.))+Op een bepaald moment in de synagogedienst wordt het verslag gelezen uit de Talmoed over de belangrijkste priester die op //Jōm kippoer// in de tijd dat de tempel er nog was, het heiligste gedeelte van de [[dewoningvangod|woning van God]] betrad en daar de Naam //JHWH// uitsprak. Op dat zelfde moment wierpen de mensen buiten het heiligdom zich ter aarde om die Naam te prijzen. Wanneer de priester zelf weer buiten was, verklaarde hij met de woorden van [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=3&cs-bijbelhoofdstuk-2=16&cs-versnummer-3=30-30&cs-bijbelvers_v1-4=&search=Zoeken|Leviticus 16:30]] het volk rein. De Naam had Zijn werk gedaan en de verzoening van de tegendelen bewerkstelligt.((Zie Dasberg, I (vert) (1983) //Gebeden voor de verzoendag (2)//, p. 621.))
  
 Aan het einde van de synagogedienst spreken de synagogebezoekers zevenmaal uit dat JHWH hun God is. Daarna wordt er een //thəqia//, een langgerekte toon op de //sjofar// geblazen.((Zie Dasberg, I (vert) (1983) //Gebeden voor de verzoendag (2)//, p. 931.)) Die ene toon, die ook klonk toen God de Tien Woorden uitsprak, drukt uit dat alles nu één is.((Zie [[hetboek_exodus#5.2. De sjofar|De sjofar]].)) Aan het einde van de synagogedienst spreken de synagogebezoekers zevenmaal uit dat JHWH hun God is. Daarna wordt er een //thəqia//, een langgerekte toon op de //sjofar// geblazen.((Zie Dasberg, I (vert) (1983) //Gebeden voor de verzoendag (2)//, p. 931.)) Die ene toon, die ook klonk toen God de Tien Woorden uitsprak, drukt uit dat alles nu één is.((Zie [[hetboek_exodus#5.2. De sjofar|De sjofar]].))
Regel 433: Regel 433:
 Mozes heeft namelijk nieuwe “platen” van God ontvangen. De “platen” van het menselijke hart dat in staat is om God en de medemens lief te hebben. Mozes heeft namelijk nieuwe “platen” van God ontvangen. De “platen” van het menselijke hart dat in staat is om God en de medemens lief te hebben.
  
-In het Bijbelvers [[http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Ezechiel+36%3A26%2C27&id42=1&id17=1&id47=1&l=nl&set=10|Ezechiel 36:26,27]] wordt gesproken over een nieuw hart en een nieuwe geest. Dat nieuwe hart is in staat om naar de Tien Woorden te leven. En die nieuwe geest is door Gods Geest in staat gesteld de verbinding te leggen tussen ons leven in deze wereld en ons leven bij God.+In het Bijbelvers [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=14&cs-bijbelhoofdstuk-2=36&cs-versnummer-3=26-27&cs-bijbelvers_v1-4=&search=Zoeken|Ezechiel 36:26,27]] wordt gesproken over een nieuw hart en een nieuwe geest. Dat nieuwe hart is in staat om naar de Tien Woorden te leven. En die nieuwe geest is door Gods Geest in staat gesteld de verbinding te leggen tussen ons leven in deze wereld en ons leven bij God.
  
  
Regel 459: Regel 459:
  
 WOORD 1\\ WOORD 1\\
-//Ik ben JHWH, God-over-jou, die jou heb uitgeleid uit het land van Egypte, uit het diensthuis.// +//Ik ben JHWH, God-over-jou, die jou heb uitgeleid uit het land van Egypte, uit het dienaarshuis.// 
  
 WOORD 2\\ WOORD 2\\
-//Niet zal dít er voor jou wezen: ándere goden, bij mijn aanschijn.\\ +//Niet zal dít er voor jou wezen: ándere goden, bij mijn aanschijn!\\ 
-Niet zul je voor jezelf maken een snijbeeld of welke gestalte dan ook die is in de hemelen boven, die is op de aarde beneden of die is in de wateren onder de aarde!\\ +Niet zul je voor jezelf maken een snijbeeld of welke gestalte dan ook die is in de hemelen boven, die is op het aardland beneden of die is in de wateren onder het aardland!\\ 
-Níet zul je je voor hen buigen en níet zul je hen dienen; want ik, JHWH, God-over-jou, ben een naijverig God. Die onrecht van vaders aan zónen bezoekt, aan drie en vier generaties van hen die mij haten; en die vriendschap bewijst aan dúizenden: aan hen die mij liefhebben en mijn geboden bewaken!//+Níet zul je je voor hen buigen en níet zul je hen dienen; want ik, JHWH, God-over-jou, ben een naijverig God. Die onrecht van vaders aan zónen bezoekt, aan derden en vierden van hen die mij haten; en die vriendschap bewijst aan dúizenden: aan hen die mij liefhebben en mijn geboden bewaken!//
  
 WOORD 3\\ WOORD 3\\
-//Níet aanheffen zul je de naam van JHWH, God-over-jou, voor valse zaken, want niet ongestraft laat JHWH wie zijn naam aanheft voor valse zaken.//+//Níet aanheffen zul je de naam van JHWH, God-over-jou, voor valse zaken, want niet ongestraft laat JHWH wie zijn naam aanheft voor valse zaken!//
  
 WOORD 4\\ WOORD 4\\
-//Gedenk de dag van de sabbat// het rusten //door die te heiligen; Een zestal dagen mag je dienen en al je werk doen, maar de zevende dag is een sabbat voor JHWH, God-over-jou;\\ +//Gedenk de dag van de sabbat// het rusten– //door die te heiligen; Een zestal dagen mag je dienen en al je werk doen, en de zevende dag is een sabbat voor JHWH, God-over-jou;\\ 
-níet doen zul jewelk werk ook: jij, je zoon, je dochter, je dienaar, je slavin, je vee noch de zwerver-te-gast die in je poorten is. Want in zes dagen heeft JHWH de hemelen en de aarde gemaakt, de zee en al wat er in hen is, en hij hield rust op de zevende dag; daarom heeft JHWH de sabbatdag gezegend en hem geheiligd!//+níet doen zul je welk werk ook: jij, je zoon, je dochter, je dienaar, je dienstmaagd, je vee noch de zwerver-te-gast die in je poorten is. Want in zes dagen heeft JHWH de hemelen en het aardland gemaakt, de zee en al wat er in hen is, en hij hield rust op de zevende dag; daarom heeft JHWH de sabbatdag gezegend en hem geheiligd!//
  
 WOORD 5\\ WOORD 5\\
-//Eer je vader en je moeder; opdat je dagen lang mogen worden op de bloedrode grond die JHWH, God-over-jou, aan jou geeft!//+//Eer je vader en je moeder; opdat je dagen lang mogen worden op de// –rode– //grond die JHWH, God-over-jou, aan jou geeft!//
  
 Op de tweede “plaat”, de “plaat” van de liefde tot de mens, heeft God het tweede vijftal woorden geschreven: Op de tweede “plaat”, de “plaat” van de liefde tot de mens, heeft God het tweede vijftal woorden geschreven:
  
 WOORD 6\\ WOORD 6\\
-//Níet moorden zul je;//+//Níet doodslaan zul je;//
  
 WOORD 7\\ WOORD 7\\
-//Níet echtbreken zul je;//+//Níet vreemdgaan zul je;//
  
 WOORD 8\\ WOORD 8\\
Regel 492: Regel 492:
 WOORD 10\\ WOORD 10\\
 //Níet begeren zul je het huis van je naaste;\\ //Níet begeren zul je het huis van je naaste;\\
-niet begeren zul je de vrouw van je naaste, zijn dienaar, zijn slavin, zijn os, zijn ezel, ja, al wat van je naaste is!//+niet begeren zul je de vrouw van je naaste, zijn dienaar, zijn dienstmaagd, zijn os, zijn ezel, ja, al wat van je naaste is!//
  
-Dit is de tekst van de Tien Woorden in de [[http://naardensebijbel.nl/zoek.php|vertaling van Pieter Oussoren]]. Ik heb alleen “de ENE”((De ENE is Ousorens vertaling van de Naam van God. Zie [[http://naardensebijbel.nl/content/7/zijn_naam_is_eacuteeacuten.html|Zijn Naam is één]].)) vervangen door “JHWH”.+Dit is de tekst van de Tien Woorden in de [[http://www.naardensebijbel.nl/zoeken-in-de-naardense-bijbel|vertaling van Pieter Oussoren]]. Ik heb alleen “de ENE”((De ENE is Ousorens vertaling van de Naam van God. Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/de-vertaling/godsnaam|Godsnaam]].)) vervangen door “JHWH”.
  
-Misschien valt de tekst je nu bitter tegen. Misschien verwacht je niet dat in zo’n belangrijke tekst primitieve woorden als ‘naijverig’, ‘dienaar’,slavin’, ‘os’ of ‘ezel’ opdoemen. Dan vraag ik je nog even geduld te hebben. Vertalingen tonen ons slechts het beeldverhaal. De Hebreeuwse tekst die daaraan ten grondslag ligt, is vele malen rijker en dieper. Die Hebreeuwse tekst zal ik in de deeldocumenten tot in de details behandelen.+Misschien valt de inhoud van die tekst je nu tegen. Misschien had je niet verwacht dat in zo’n belangrijke tekst primitieve woorden als ‘naijverig’, ‘dienaar’,dienstmaagd’, ‘os’ of ‘ezel’ opdoemen. Dan vraag ik je nog even geduld te hebben. Vertalingen tonen ons slechts het beeldverhaal. De Hebreeuwse tekst die daaraan ten grondslag ligt, is vele malen rijker en dieper. Die Hebreeuwse tekst zal ik in de deeldocumenten tot in de details behandelen.
  
  
Regel 546: Regel 546:
 Deze “geboden” worden door christenen ook wel aangeduid als de “wet”. Een “wet” die God aan de mensen geeft om zich daaraan te houden. Deze “geboden” worden door christenen ook wel aangeduid als de “wet”. Een “wet” die God aan de mensen geeft om zich daaraan te houden.
  
-In oude Calvinistische kerken zie je soms borden hangen waarop die “wet” in de oude [[http://nl.wikipedia.org/wiki/Statenvertaling|Statenvertaling]] van [[http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Exodus+20%3A1-17&id42=1&id37=1&id43=1&l=nl&set=10|1637]] geschreven is:+In oude Calvinistische kerken zie je soms borden hangen waarop die “wet” in de oude [[http://nl.wikipedia.org/wiki/Statenvertaling|Statenvertaling]] van [[http://www.bijbelsdigitaal.nl/view/?mode=2&bible=sv1637&part=1|1637]] geschreven is:
  
 {{ gebodenbord.jpg?450 = |Dit is het oude tiengebodenbord van de Nederlands Hervormde kerk in Lienden. Het is een foto van de Rijksdienst voor het cultureel erfgoed, die ik zelf wat heb ingezoomd. }} {{ gebodenbord.jpg?450 = |Dit is het oude tiengebodenbord van de Nederlands Hervormde kerk in Lienden. Het is een foto van de Rijksdienst voor het cultureel erfgoed, die ik zelf wat heb ingezoomd. }}
Regel 574: Regel 574:
 En ook woord 5 krijgt een andere lading. De ouders worden hooguit nog als je begeleiders naar de volwassenheid beschouwd. Als je volwassen bent, heb je hun zorg en raad niet meer nodig. En ook woord 5 krijgt een andere lading. De ouders worden hooguit nog als je begeleiders naar de volwassenheid beschouwd. Als je volwassen bent, heb je hun zorg en raad niet meer nodig.
  
-Eigenlijk blijven alleen woord 6 t/m 10 nog over. Dat zijn de woorden over de liefde tot je medemens. Dit worden nu tot praktische leefregels in een burgerlijke samenleving gebombardeerd. Zonder die regels zou de samenleving een chaos worden.+Eigenlijk blijven alleen woord 6 t/m 10 nog over. Dat zijn de woorden over de liefde tot je medemens. Die worden nu tot praktische leefregels in een burgerlijke samenleving gebombardeerd. Zonder die regels zou de samenleving een chaos worden.
  
 Bij de joden vormen woord 1 t/m 5 de motivatie voor woord 6 t/m 10. Neem bijvoorbeeld woord 6. Dat verbiedt je je medemens te doden. In woord 1 laat God zien wie Hijzélf is. Volgens de Bijbel zijn wij ten diepste afspiegelingen van God. Als wij onze medemens doden, doden wij dus een afspiegeling van God. Als wij onze medemens aantasten, tasten wij dus Godzélf aan. Bij de joden vormen woord 1 t/m 5 de motivatie voor woord 6 t/m 10. Neem bijvoorbeeld woord 6. Dat verbiedt je je medemens te doden. In woord 1 laat God zien wie Hijzélf is. Volgens de Bijbel zijn wij ten diepste afspiegelingen van God. Als wij onze medemens doden, doden wij dus een afspiegeling van God. Als wij onze medemens aantasten, tasten wij dus Godzélf aan.
Regel 590: Regel 590:
 In die tijd wordt de Romantiek, die in de 19e eeuw aanvangt bij een elite, een massabeweging. In de Romantiek staat het individu en dat wat het voelt en ervaart centraal. Deze stroming staat of valt dus met verlangens. Verlangens geven je het gevoel dat je écht leeft. In die tijd wordt de Romantiek, die in de 19e eeuw aanvangt bij een elite, een massabeweging. In de Romantiek staat het individu en dat wat het voelt en ervaart centraal. Deze stroming staat of valt dus met verlangens. Verlangens geven je het gevoel dat je écht leeft.
  
-Ook in [[watispremodern_modern_postmodern#4. Wat is premodern?|premoderne]] tijd waren verlangens belangrijk, maar daarbij stonden niet wijzelf, maar God centraal. Premoderne mensen verlangden dat wat God verlangt. Zij volgden God na.+Ook in de [[watispremodern_modern_postmodern#4. Wat is premodern?|premoderne]] tijd waren verlangens belangrijk, maar daarbij stonden niet wijzelf, maar God centraal. Premoderne mensen wilden verlangen wat God verlangt. Zij wilden God navolgen.
  
 In onze [[watispremodern_modern_postmodern#5. Wat is postmodern?|postmoderne]] tijd is God echter uit beeld verdwenen en komt ons “ik” daarvoor in de plaats. Wat “ikzelf” verlang is de maatstaf geworden. Heel ons intieme leven draait erom en dat niet alleen. Het is ook de kurk waarop onze kapitalistische maatschappij drijft. In onze [[watispremodern_modern_postmodern#5. Wat is postmodern?|postmoderne]] tijd is God echter uit beeld verdwenen en komt ons “ik” daarvoor in de plaats. Wat “ikzelf” verlang is de maatstaf geworden. Heel ons intieme leven draait erom en dat niet alleen. Het is ook de kurk waarop onze kapitalistische maatschappij drijft.
Regel 602: Regel 602:
 Iedereen gaat dus verlangen wat anderen verlangen. Iedereen gaat dus verlangen wat anderen verlangen.
  
-Maar dat is precies dat wat woord 10 ons verbiedt. En doordat woord 10 een probleem wordt, gaat de hele tweede “plaat” een probleem te worden.+En als die ander dan te pakken krijgt wat hij verlangt, willen wij dat ook hebben. 
 + 
 +Maar dat is nu juist wat woord 10 ons verbiedt. En doordat woord 10 een probleem wordt, dreigt de hele tweede “plaat” een probleem te worden.
  
 In zijn boek //De Tien Woorden in de Mekhilta// verdeelt M. van Loopik de Tien Woorden in drie categorieën:((Zie Drs M. van Loopik, (1987) //De Tien Woorden in de Mekhilta//, p. 23.)) In zijn boek //De Tien Woorden in de Mekhilta// verdeelt M. van Loopik de Tien Woorden in drie categorieën:((Zie Drs M. van Loopik, (1987) //De Tien Woorden in de Mekhilta//, p. 23.))
Regel 634: Regel 636:
 De inleidende zin: De inleidende zin:
  
-[[watgodzegt|Wat God zegt]]+[[eengoddiespreekt|Een God die spreekt]]
  
 De Tien Woorden zelf: De Tien Woorden zelf:
Regel 644: Regel 646:
 | [[woord_4|Het vierde woord]]  | [[woord_9|Het negende woord]]  | | [[woord_4|Het vierde woord]]  | [[woord_9|Het negende woord]]  |
 | [[woord_5|Het vijfde woord]]  | [[woord_10|Het tiende woord]]  | | [[woord_5|Het vijfde woord]]  | [[woord_10|Het tiende woord]]  |
 +
 +Om deze documenten goed te kunnen lezen, is het handig dat je iets van het Hebreeuws weet. Daarom raad ik je aan om van te voren mijn document [[hethebreeuws|Het Hebreeuws]] door te lezen.