Lodebar

Site-hulpmiddelen

Gebruikershulpmiddelen

Spoor:

Welkom

Een woord vooraf

Om te beginnen

De vier vragen

De vier teksten

Het Hebreeuws

De Thorah

Alfabetisch overzicht

Thematisch overzicht

Nieuws van de site

Over de site

Over de schrijver

Over Lodebar

Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

Link naar deze vergelijking

Beide kanten vorige revisieVorige revisie
Volgende revisie		Vorige revisie
degeschiedenisvanhethebreeuws [2013/01/24 17:12] – josquakdegeschiedenisvanhethebreeuws [2014/11/27 13:26] (huidige) – josquak
Regel 8: Regel 8:
 Al deze in het Middenoosten gesproken talen hebben waarschijnlijk één oorsprong. De hypothetische taal die wetenschappers “Protosemitisch” noemen en wel eens 6000 jaar oud zou kunnen zijn.((Zie [[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2839953/?tool=pubmed|Bayesian phylogenetic analysis of Semitic languages identifies an Early Bronze Age origin of Semitic in the Near East]].)) Al deze in het Middenoosten gesproken talen hebben waarschijnlijk één oorsprong. De hypothetische taal die wetenschappers “Protosemitisch” noemen en wel eens 6000 jaar oud zou kunnen zijn.((Zie [[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2839953/?tool=pubmed|Bayesian phylogenetic analysis of Semitic languages identifies an Early Bronze Age origin of Semitic in the Near East]].))
  
-Voor de oude joodse [[http://nl.wikipedia.org/wiki/Rabbijn|rabbijnen]] is er geen hypothetisch Protosemitisch. Zij beschouwen het Hebreeuws als de oertaal van de Semieten en zelfs van alle mensen.+Ook de oude joodse [[http://nl.wikipedia.org/wiki/Rabbijn|rabbijnen]] geloven in een Semitische oertaal. Voor hen is dat het Hebreeuws. Dat Hebreeuws beschouwen zij zelfs als de oertaal van alle mensen.
  
-Het woord “Hebreeuws” komt van //’Ebèr//. ‘Ebèr was de achterkleinzoon van //Sjem//, de Bijbelse voorvader van de Semitische volkeren. In ‘Ebèrs tijd vond de [[http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Gen+11%3A1-9&id18=1&l=nl&set=10|spraakverwarring]] plaats.+Het woord “Hebreeuws” leiden zij af van een Bijbelse naam, namelijk //’Ebèr//. ‘Ebèr is in de Bijbel de achterkleinzoon van //Sjem//, de voorvader van de Semitische volkeren. In ‘Ebèrs tijd vond de ramp plaats die de Bijbel de [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=1&cs-bijbelhoofdstuk-2=11&cs-versnummer-3=1-9&cs-bijbelvers_v1-4=&search=Zoeken|spraakverwarring]] noemt. Sindsdien is er nog maar één taal waar de woorden exact aangeven wat ze bedoelen: de taal van //’Ebèr//, het Hebreeuws. 
  
-Sindsdien is er nog maar één taal waar de woorden exact aangeven wat ze bedoelen. De taal van //’Ebèr//. Het Hebreeuws. Volgens [[weinrebenwaarheid|Friedrich Weinreb]]((Weinreb, Friedrich (1992), //Het Hebreeuwse Alfabet//, Les 1, p. 18, 19.)), betekent //’Ebèr//, ‘//overzijde//’. Het Hebreeuws is dus een taal van de ‘//overzijde//’, de overzijde van de wereld. Aan deze overzijde is [[isgoddood|God]]. +Volgens [[weinrebenwaarheid|Friedrich Weinreb]]((Weinreb, Friedrich (1992), //Het Hebreeuwse Alfabet//, Les 1, p. 18, 19.)), betekent //’Ebèr//, ‘overzijde’. Het Hebreeuws is dus een taal van de ‘//overzijde//’, de overzijde van de wereld. Aan deze overzijde is [[isgoddood|God]]. 
  
-Volgens Weinreb en de oude rabbijnen komt het Hebreeuws dus van God. Daarom noemen ze het Hebreeuws ook wel //Lasjon ha-qadesj//, ‘//de heilige taal//’.+Volgens Weinreb en de oude rabbijnen komt het Hebreeuws van God. Daarom noemen ze het Hebreeuws ook wel //Lasjon ha-qadesj//, ‘de heilige taal’.
  
  
Regel 25: Regel 25:
 Elke taal roept een wereld op. Ook de Hebreeuwse taal. De wereld van het Hebreeuws is de wereld van de [[dehebreeuwsebijbel|Hebreeuwse Bijbel]], de verzameling boeken die christenen later het “Oude Testament” zullen noemen. Elke taal roept een wereld op. Ook de Hebreeuwse taal. De wereld van het Hebreeuws is de wereld van de [[dehebreeuwsebijbel|Hebreeuwse Bijbel]], de verzameling boeken die christenen later het “Oude Testament” zullen noemen.
  
-In die wereld is het geestelijke nauw verbonden met het zintuiglijke. Tussen de geestelijke wereld en de zintuiglijke wereld bevindt zich namelijk een brug. Die brug is de Hebreeuwse taal. +In die wereld is het geestelijke nog nauw verbonden met het zintuiglijke. Tussen de geestelijke wereld en de zintuiglijke wereld bevindt zich namelijk een brug. Die brug is de Hebreeuwse taal. 
  
  
Regel 33: Regel 33:
 Een taal bestaat uit woorden. Het Hebreeuwse woord voor ‘woord’ is [[bestaatwaarheid#3. Èmèth en davar|davar]]. Davar is een ‘woord’ dat in ‘daden’ wordt omgezet en een ‘zaak’ wordt. Als God een woord spreekt, verschijnt er iets dat we kunnen horen, zien, tasten, ruiken, smaken, voelen. Een taal bestaat uit woorden. Het Hebreeuwse woord voor ‘woord’ is [[bestaatwaarheid#3. Èmèth en davar|davar]]. Davar is een ‘woord’ dat in ‘daden’ wordt omgezet en een ‘zaak’ wordt. Als God een woord spreekt, verschijnt er iets dat we kunnen horen, zien, tasten, ruiken, smaken, voelen.
  
-Johannes, één van de schrijvers van het “Nieuwtestamentische” commentaar op de Hebreeuwse Bijbel, zegt dat het Woord hier vleselijk, lichamelijk wordt, dat het hier verschijnt.((Zie [[http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Joh+1%3A1%2C2%2C3%2C14&id47=1&l=nl&set=10|Johannes 1 : 1, 2, 3, 14]].)) Het Hebreeuwse woord voor ‘lichaam’ is //basar//. //Basar// betekent ook ‘boodschap’. Alles wat wij hier waarnemen, is een mededeling van God. Zo gaat God met ons in gesprek.((Weinreb, Friedrich (1992), //Het Hebreeuwse Alfabet//, Les 1, p. 4.)) Een gesprek dat heel concreet is. +Johannes, één van de schrijvers van het “Nieuwtestamentische” commentaar op de Hebreeuwse Bijbel, zegt dat het Woord hier vlees en bloed wordt, dat het hier lichamelijk verschijnt.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=43&cs-bijbelhoofdstuk-2=1&cs-versnummer-3=1-14&cs-bijbelvers_v1-4=&search=Zoeken|Johannes 1:1-14]].)) Het Hebreeuwse woord voor ‘lichaam’ is //basar//. //Basar// betekent ook ‘boodschap’. Alles wat wij hier waarnemen, is een mededeling van God. Zo gaat God met ons in gesprek.((Weinreb, Friedrich (1992), //Het Hebreeuwse Alfabet//, Les 1, p. 4.)) Een gesprek dat heel concreet is. 
  
 Door heel de Bijbel heen spreekt God, handelt Hij, verschijnt Hij, grijpt hij in, maakt Hij dingen. God is aan het werk. Altijd aan het werk.  Door heel de Bijbel heen spreekt God, handelt Hij, verschijnt Hij, grijpt hij in, maakt Hij dingen. God is aan het werk. Altijd aan het werk. 
  
-In de Hebreeuwse Bijbel zijn werkwoorden erg belangrijk.+In de Hebreeuwse Bijbel zijn werkwoorden daarom erg belangrijk.
  
 Deze werkwoorden zijn nog niet gekoppeld aan “tijdsperioden”, zoals wij die in onze taal kennen. Verleden, heden en toekomst zijn nog geen gescheiden “vakjes”.((Lettinga, J.P. (1976), //Grammatica van het Bijbels Hebreeuws//, p. 1, 85-87.)) Deze werkwoorden zijn nog niet gekoppeld aan “tijdsperioden”, zoals wij die in onze taal kennen. Verleden, heden en toekomst zijn nog geen gescheiden “vakjes”.((Lettinga, J.P. (1976), //Grammatica van het Bijbels Hebreeuws//, p. 1, 85-87.))
Regel 43: Regel 43:
 Het Hebreeuws maakt slechts onderscheid tussen een gebeuren dat voortduurt((De werkwoordsvorm die wij tegenwoordig het //imperfectum// noemen)) en een gebeuren dat in een ogenblik plaatsvindt.((De werkwoordsvorm die wij tegenwoordig het //perfectum// noemen)) Het Hebreeuws maakt slechts onderscheid tussen een gebeuren dat voortduurt((De werkwoordsvorm die wij tegenwoordig het //imperfectum// noemen)) en een gebeuren dat in een ogenblik plaatsvindt.((De werkwoordsvorm die wij tegenwoordig het //perfectum// noemen))
  
-Ik moet hier denken aan de twee soorten tijd die Weinreb noemt.((Weinreb, Friedrich (1976), //De Bijbel als Schepping//, p. 72-75)) De trage tijd en de snelle tijd, de tijd van //majim// en de tijd van //or//. //Majim//, ‘water’, kabbelt maar door, terwijl //or//, ‘licht’, in een fractie van een seconde langs flitst.+Ik moet hier denken aan de twee soorten tijd die Weinreb noemt.((Weinreb, Friedrich (1976), //De Bijbel als Schepping//, p. 72-75)) De trage tijd en de snelle tijd, de tijd van //màjim// en de tijd van //or//. //Màjim//, ‘water’, kabbelt maar door, terwijl //or//, ‘licht’, in een fractie van een seconde langs flitst.
  
 In beide gevallen staat het gebeuren zelf centraal. In beide gevallen staat het gebeuren zelf centraal.
Regel 53: Regel 53:
 Elk woord bestaat uit letters. Het Hebreeuws bestaat uit 22 letters. Elk van deze letters heeft een ‘lichaam’, een ‘vorm’.((Weinreb, Friedrich (1992), //Het Hebreeuwse Alfabet//, Les 1, p. 22, 23)) Elk woord bestaat uit letters. Het Hebreeuws bestaat uit 22 letters. Elk van deze letters heeft een ‘lichaam’, een ‘vorm’.((Weinreb, Friedrich (1992), //Het Hebreeuwse Alfabet//, Les 1, p. 22, 23))
  
-De vormen van de letters komen uit het alledaagse leven. De letter [[2_beth|beth]] heeft de vorm van een ‘huis’, de [[4_daleth|daleth]] van een ‘deur’ enzovoort. Een huis, een deur, enzovoort, zijn in de Bijbel dus zaken die rechtstreeks met God te maken hebben. In het concrete drukt God Zich namelijk uit.+De vormen van de letters komen uit het alledaagse leven. De letter [[2_beth|bēth]] heeft de vorm van een ‘huis’, de [[4_daleth|dalèth]] van een ‘deur’ enzovoort. Een huis, een deur, enzovoort, zijn in de Bijbel dus zaken die rechtstreeks met God te maken hebben. In het concrete drukt God Zich namelijk uit.
  
 Dit is het duidelijkst in het oudste schrift. Het schrift dat wetenschappers Protosemitisch noemen.  Dit is het duidelijkst in het oudste schrift. Het schrift dat wetenschappers Protosemitisch noemen. 
Regel 80: Regel 80:
 {{ hebreeuwseletters.png?470 }} {{ hebreeuwseletters.png?470 }}
  
-De Rabbijnen noemen dit schrift //Ketav Asjoerith//, het ‘Assyrische Schrift’. Volgens hen is dit schrift ingevoerd door de joodse wijze Ezra, die samen met Nechemjah de Bijbelboeken Kronieken en Ezra schreef. +De Rabbijnen noemen dit schrift //Ketav Asjoerith//, het ‘Assyrische Schrift’. Volgens hen is dit schrift ingevoerd door de joodse wijze Ezra, die samen met Nechemjah de Bijbelboeken Kronieken en Ezra / Nehemia schreef. 
  
 Dit ‘Assyrische Schrift’ is niet zomaar een schrift. Volgens de Rabbijnen werd de oertaal met Assyrische letters geschreven. Tijdens de spraakverwarring heeft //Asjoer//, de stamvader van de Assyriërs, deze letters gered van de ondergang.((Weinreb, Friedrich (1970), //Het bijbelboek Jonah//, p. 31)) Dit ‘Assyrische Schrift’ is niet zomaar een schrift. Volgens de Rabbijnen werd de oertaal met Assyrische letters geschreven. Tijdens de spraakverwarring heeft //Asjoer//, de stamvader van de Assyriërs, deze letters gered van de ondergang.((Weinreb, Friedrich (1970), //Het bijbelboek Jonah//, p. 31))
Regel 139: Regel 139:
 Terug naar de Joden. Die leefden niet alleen in het land Israël, maar ook in de omliggende door de Grieken veroverde landen. Vooral van die laatste groep stonden er velen met één been in de Hebreeuwse wereld en met het andere in de Griekse wereld. Terug naar de Joden. Die leefden niet alleen in het land Israël, maar ook in de omliggende door de Grieken veroverde landen. Vooral van die laatste groep stonden er velen met één been in de Hebreeuwse wereld en met het andere in de Griekse wereld.
  
-Tussen pakweg 250 en 100 voor Christus vertaalden Griekssprekende Joden de Hebreeuwse Bijbel in het Grieks. Met behulp van deze vertaling, de    [[http://nl.wikipedia.org/wiki/Septuagint|”Septuagint”]], konden Joden die geen Hebreeuws meer kenden toch de Bijbel lezen. +Tussen pakweg 250 en 100 voor Christus vertaalden Griekssprekende Joden de Hebreeuwse Bijbel in het Grieks. Met behulp van deze vertaling, de    [[http://nl.wikipedia.org/wiki/Septuagint|Septuagint]], konden Joden die geen Hebreeuws meer kenden toch de Bijbel lezen. 
  
-{{ http://www.schoyencollection.com/GreekNT_files/ms2649.jpg?430 = |Het oudste fragment uit de Septuaginta. Het fragment komt uit het Bijbelboek Leviticus en stamt uit de 2e eeuw na Christus }}+{{ http://www.schoyencollection.com/media/djcatalog2/images/greek-bible-leviticus-ms-2649_f.jpg?430 = |Het oudste fragment uit de Septuaginta. Het fragment komt uit het Bijbelboek Leviticus en stamt uit de 2e eeuw na Christus }}
  
 De vertalers van de Septuagint, de Griekse Bijbel, hebben de Bijbelboeken ingedeeld in drie categorieën: De vertalers van de Septuagint, de Griekse Bijbel, hebben de Bijbelboeken ingedeeld in drie categorieën:
Regel 173: Regel 173:
 De [[http://nl.wikipedia.org/wiki/Tenach|Hebreeuwse Bijbel]] kent een heel andere indeling. Zij is verdeeld in: De [[http://nl.wikipedia.org/wiki/Tenach|Hebreeuwse Bijbel]] kent een heel andere indeling. Zij is verdeeld in:
  
-  - De //Thorah//, wat ‘richtingwijzer’ betekent.+  - De [[dethorah|Thorah]], wat ‘richtingwijzer’ betekent.
   - De //Nevi’īm//, wat ‘profeten’ betekent.   - De //Nevi’īm//, wat ‘profeten’ betekent.
   - De //Kethoevīm//, wat ‘geschriften’ betekent.   - De //Kethoevīm//, wat ‘geschriften’ betekent.
Regel 193: Regel 193:
 Je komt dus in een heel andere betekeniswereld terecht.  Je komt dus in een heel andere betekeniswereld terecht. 
  
-En dan heb ik het alleen nog maar over het woordje //thorah// zelf. Dit woordje maakt echter deel uit van een netwerk van verwante woordjes. Woordjes als //thoer//, wat ‘rondleiden’ betekent. Of //tha-ar//, wat ‘omgeven, omvatten’ betekent. Of //jether//, wat je kunt vertalen met ‘koord’, maar ook met ‘dat wat overblijft’. Al deze betekenissen klinken mee als je het woordje //thorah// uitspreekt.+En dan heb ik het alleen nog maar over het woordje //thorah// zelf. Dit woordje maakt echter deel uit van een netwerk van verwante woordjes. Woordjes als //thoer//, wat ‘rondleiden’ betekent. Of //thaàr//, wat ‘omgeven, omvatten’ betekent. Of //jèthèr//, wat je kunt vertalen met ‘koord’, maar ook met ‘dat wat overblijft’. Al deze betekenissen klinken mee als je het woordje //thorah// uitspreekt.
  
  
Regel 246: Regel 246:
 Tussen de 7e en de 10e eeuw hielden de [[http://nl.wikipedia.org/wiki/Masoreten|Masoreten]] zich met deze kwestie bezig. Zij vergeleken de kopieën en stelden de standaardtekst vast.  Tussen de 7e en de 10e eeuw hielden de [[http://nl.wikipedia.org/wiki/Masoreten|Masoreten]] zich met deze kwestie bezig. Zij vergeleken de kopieën en stelden de standaardtekst vast. 
  
-{{ http://www.schoyencollection.com/HebrewAramaic_files/ms1630n.jpg?620 = |Twee bladzijden uit een Masoretische Bijbel uit ca. 1000. De tekst is uit de profeet Amos }}+{{ http://www.schoyencollection.com/media/djcatalog2/images/hebrew-bible-ms-1630_f.jpg?620 = |Twee bladzijden uit een Masoretische Bijbel uit ca. 1000. De tekst is uit de profeet Amos }}
  
 Om toekomstige overschrijffouten te voorkomen, telden zij de woorden en zelfs de letters. Om de juiste uitspraak van de Bijbeltekst te bevorderen, voegden zij ook klinkertekentjes en zangtekentjes toe. Om toekomstige overschrijffouten te voorkomen, telden zij de woorden en zelfs de letters. Om de juiste uitspraak van de Bijbeltekst te bevorderen, voegden zij ook klinkertekentjes en zangtekentjes toe.
Regel 260: Regel 260:
 Ben Jehoeda wilde van die Bijbelse taal de dagelijkse omgangstaal van de nieuwe Israëliërs maken. Hij maakte een woordenlijst van klassieke Hebreeuwse woorden en voegde daar moderne woorden aan toe zoals elektriciteit of auto. Dit was het begin van het Ivriet dat nu al decennia lang de nationale taal van Israël is.  Ben Jehoeda wilde van die Bijbelse taal de dagelijkse omgangstaal van de nieuwe Israëliërs maken. Hij maakte een woordenlijst van klassieke Hebreeuwse woorden en voegde daar moderne woorden aan toe zoals elektriciteit of auto. Dit was het begin van het Ivriet dat nu al decennia lang de nationale taal van Israël is. 
  
-Volgens de joodse taalwetenschapper Ghil’ad Zuckermann((Zuckermann, Ghi’ad (2010), [[http://bibleandcriticaltheory.org/index.php/bct/article/viewFile/290/273|Do Israelis understand the Hebrew Bible?]])) denken Israëliërs ten onrechte dat ze dezelfde taal spreken als hun Bijbelse voorouders. De bedenkers van het Ivriet spraken en dachten in het Russisch, Pools, Duits, Frans, Spaans of Arabisch. Daardoor draagt het Ivriet de trekken van al deze talen.+Volgens de joodse taalwetenschapper Ghil’ad Zuckermann((Zuckermann, Ghi’ad (2010), [[http://novaojs.newcastle.edu.au/ojsbct/index.php/bct/article/view/290/273|Do Israelis understand the Hebrew Bible?]])) denken Israëliërs ten onrechte dat ze dezelfde taal spreken als hun Bijbelse voorouders. De bedenkers van het Ivriet spraken en dachten in het Russisch, Pools, Duits, Frans, Spaans of Arabisch. Daardoor draagt het Ivriet de trekken van al deze talen.
  
 Het Ivriet kent bijvoorbeeld evenals de Europese talen “tijdsperioden”. Het “werkwoord van het ogenblik” wordt in het Ivriet gebruikt voor de verleden tijd en het “werkwoord van de duur” voor de toekomstige tijd. Het Ivriet kent bijvoorbeeld evenals de Europese talen “tijdsperioden”. Het “werkwoord van het ogenblik” wordt in het Ivriet gebruikt voor de verleden tijd en het “werkwoord van de duur” voor de toekomstige tijd.
Regel 266: Regel 266:
 Vele Hebreeuwse woorden veranderden van betekenis en kregen een seculiere of zelfs ideologische lading. Het woord //misjkan// werd in de Bijbel gebruikt voor de heilige tent die een voorloper was van de tempel. In het Ivriet wordt het woord echter ook gebruikt voor //misjkan ha-knesset//, het gebouw van het Israëlische Parlement. Een ander voorbeeld is het woord //’amal//. In de Bijbel wordt dit gebruikt voor het slaafse gezwoeg waarvan God je moet verlossen. In het Ivriet heeft //’amal// een veel positievere lading. Daar wordt het gebruikt voor werk waarin mensen hun vervulling zien. Vele Hebreeuwse woorden veranderden van betekenis en kregen een seculiere of zelfs ideologische lading. Het woord //misjkan// werd in de Bijbel gebruikt voor de heilige tent die een voorloper was van de tempel. In het Ivriet wordt het woord echter ook gebruikt voor //misjkan ha-knesset//, het gebouw van het Israëlische Parlement. Een ander voorbeeld is het woord //’amal//. In de Bijbel wordt dit gebruikt voor het slaafse gezwoeg waarvan God je moet verlossen. In het Ivriet heeft //’amal// een veel positievere lading. Daar wordt het gebruikt voor werk waarin mensen hun vervulling zien.
  
-De gelijkschakeling van het Ivriet met het Hebreeuws zorgt dus voor veel verwarring. De eerste [[weinrebendejoodseoverlevering#3.6. Het Chassidisme|chassidische]] joden in Israël zagen het Ivriet zelfs als een ontheiliging van het Hebreeuws. Ze weigerden het Ivriet als spreektaal te gebruiken. In plaats daarvan spraken ze [[http://nl.wikipedia.org/wiki/Jiddisch|Jiddisch]].+De gelijkschakeling van het Ivriet met het Hebreeuws zorgt dus voor veel verwarring. De [[weinrebendejoodseoverlevering#3.6. Het Chassidisme|chassidische]] joden in Israël zien het Ivriet zelfs als een ontheiliging van het Hebreeuws. Ze weigeren het Ivriet als spreektaal te gebruiken. In plaats daarvan spreken ze [[http://nl.wikipedia.org/wiki/Jiddisch|Jiddisch]].
  
  
Regel 275: Regel 275:
   * [[hethebreeuwsendemens|Het Hebreeuws en de mens]]   * [[hethebreeuwsendemens|Het Hebreeuws en de mens]]
  
-[[hethebreeuws|Het Hebreeuws]] is het hoofdartikel. +[[hethebreeuws|Het Hebreeuws]] is het hoofddocument.
  

Paginahulpmiddelen

degeschiedenisvanhethebreeuws.1359043976.txt.gz · Laatst gewijzigd: 2013/01/24 17:12 door josquak