Site-hulpmiddelen

Gebruikershulpmiddelen


Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

Link naar deze vergelijking

Beide kanten vorige revisieVorige revisie
Volgende revisie
Vorige revisie
6_waw [2016/04/30 17:04] josquak6_waw [2016/06/04 13:53] (huidige) josquak
Regel 5: Regel 5:
 =====1. De mens is goed===== =====1. De mens is goed=====
  
-De [[hethebreeuws#2.2. Het getal|getalswaarde]] van de letter //waw// is 6. De 6 speelt al een rol in het [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=1&cs-bijbelhoofdstuk-2=1&cs-versnummer-3=&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|eerste hoofdstuk]] van het Bijbelboek [[hetboek_genesis|Genesis]]. In dit hoofdstuk wordt verteld dat [[isgoddood|God]] alles wat er is in 6 dagen geschapen heeft.+Over de letter //waw// is een heleboel te zeggen.  
 + 
 +Laat ik beginnen met de [[hethebreeuws#2.2. Het getal|getalswaarde]] van deze letter. Die is 6. De 6 speelt al een rol in het [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=1&cs-bijbelhoofdstuk-2=1&cs-versnummer-3=&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|eerste hoofdstuk]] van het Bijbelboek [[hetboek_genesis|Genesis]]. In dit hoofdstuk wordt verteld dat [[isgoddood|God]] alles wat er is in 6 dagen geschapen heeft.
  
 De letter //waw// heeft dus iets te maken met Gods schepping. De letter //waw// heeft dus iets te maken met Gods schepping.
Regel 15: Regel 17:
 Met die tweewordingen is de schepping echter nog niet klaar. Aan het eind van het woord //bara// staat nog een //alèf//, een 1. De 1 is het getal van de éénheid en ook het getal van God. Met die tweewordingen is de schepping echter nog niet klaar. Aan het eind van het woord //bara// staat nog een //alèf//, een 1. De 1 is het getal van de éénheid en ook het getal van God.
  
-Alles wat wij hier op aarde kunnen kennen, bestaat uit tweeheden. Elk ding heeft zijn “tegending”, elke pool zijn tegenpool. Alleen tegenover God kun je niets anders zetten. God heeft geen tegenpool, geen tegengod. Daarom kunnen wij Hem niet kennen. Wij kunnen ons Hem niet eens voorstellen.+Alles wat wij hier op aarde kunnen kennen, bestaat uit tweeheden. Elk ding” heeft zijn “tegending”, elke pool zijn tegenpool. Zonder zijn “tegending”, zijn tegenpool, kunnen wij ons zo’n “ding”, zo’n pool, niet eens voorstellen.
  
-God is dus één.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=5&cs-bijbelhoofdstuk-2=6&cs-versnummer-3=4-4&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Deuteronomium 6:4]].)) Uit die éénheid heeft Hij alle tweeheden geschapenDat scheppingswerk is echter pas af als al die tweeheden weer met elkaar verbonden zijn, als ze weer een éénheid vormen, als ze weer terug zijn bij Hemzelf, de Ene+Alleen tegenover God kun je niets anders zettenGod heeft geen tegenpool, geen tegengodDaarom kunnen wij ons God hier niet voorstellen.
  
-Hoe gaat God dat doenHoe gaat Hij van die tweeheden weer een éénheid maken? Door het schepsel dat Hij aan het einde van de zesde dag op de wereld plaatsthet schepsel dat Hij //Adam//‘mens’ noemt.+God is één.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=5&cs-bijbelhoofdstuk-2=6&cs-versnummer-3=4-4&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Deuteronomium 6:4]].)) Uit die éénheid heeft Hij alle tweeheden geschapen. Dat scheppingswerk is echter pas af als al die tweeheden weer met elkaar verbonden zijn, als ze weer een éénheid vormenals ze weer terug zijn bij Hemzelfde Ene
  
-Deze mens is dus bedoeld als verbinder.+Hoe wil God dat doen? Hoe wil Hij van die tweeheden weer een éénheid maken? Door het schepsel dat Hij aan het einde van de zesde dag op de wereld plaatst, het schepsel dat Hij //Adam//, ‘mens’, noemt
  
-In zichzelf is hij al een verbindingGod schept hem namelijk //zachar oe nəqevah//, ‘mannelijk én vrouwelijk’.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=1&cs-bijbelhoofdstuk-2=1&cs-versnummer-3=27-27&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Genesis 1:27]].)) +De mens is dus bedoeld als verbinder.
  
-Het voegwoordje “en” bestaat in het Hebreeuws maar uit één letter, namelijk de letter //waw//. +In zichzelf is hij al een verbinding. God schept hem namelijk //zachar oe nəqevah//, ‘mannelijk én vrouwelijk’.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=1&cs-bijbelhoofdstuk-2=1&cs-versnummer-3=27-27&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Genesis 1:27]].)) 
  
-Op talloze plekken in de [[dehebreeuwsebijbel|Hebreeuwse Bijbel]] kom je dat “en”, die //waw// tegen. Bijvoorbeeld aan het begin van de zin die de [[detienwoorden|Tien Woorden]] inleidt.+Het voegwoordje “en” bestaat in het Hebreeuws maar uit één letteren die letter is de //waw//.
  
-In mijn document [[eengoddiespreekt|Een God die spreekt]] heb ik het begin van die zin vertaald als:+Op talloze plekken in de [[dehebreeuwsebijbel|Hebreeuwse Bijbel]] kom je dat “en”, die //waw// tegen. Bijvoorbeeld aan het begin van de zin die de [[detienwoorden|Tien Woorden]] inleidt. In mijn document [[eengoddiespreekt|Een God die spreekt]] heb ik het begin van die zin vertaald als:
  
-‘//En God verwoord al deze woorden//.+‘//En God verwoordt al deze woorden..//’
  
-Met ‘//al deze woorden//’ worden de Tien Woorden bedoeld, die daarop volgen.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=2&cs-bijbelhoofdstuk-2=20&cs-versnummer-3=2-17&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Exodus 20:2-17]].)) Het woordje ‘//en//’ geeft aan dat de tekst van die woorden niet losstaat van het verhaal dat daarvóór verteld is. In dat verhaal daalt God neer op de top van de berg Sinaï om dat alles uit te spreken.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=2&cs-bijbelhoofdstuk-2=19&cs-versnummer-3=&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Exodus 19]].)). +Met ‘//al deze woorden//’ worden de Tien Woorden bedoeld, die op die zin volgen.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=2&cs-bijbelhoofdstuk-2=20&cs-versnummer-3=2-17&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Exodus 20:2-17]].)) Het woordje ‘//en//’ geeft aan dat de tekst van die woorden niet losstaat van het verhaal dat daarvóór verteld is. In dat verhaal daalt God neer op de top van de berg Sinaï om dat alles uit te spreken.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=2&cs-bijbelhoofdstuk-2=19&cs-versnummer-3=&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Exodus 19]].)). 
  
 Dat “en”, die //waw//, bindt Bijbelgedeelten dus aan elkaar, smeedt hen samen tot het éne boek dat de Bijbel heet. Dat “en”, die //waw//, bindt Bijbelgedeelten dus aan elkaar, smeedt hen samen tot het éne boek dat de Bijbel heet.
  
-En dat “en”, die //waw//, is eigenlijk de mens. De mens is het enige schepsel dat dingen kan benoemen en in een samenhangend verhaal kan plaatsen. +En dat “en”, die //waw//, is ook de mens. De mens is het enige schepsel dat dingen kan benoemen en die dingen vervolgens in een samenhangend verhaal kan plaatsen.
  
-De mens kan dingen één maken, schepsels terugbrengen naar de Schepper.+De mens kan dingen één maken, schepsels terugbrengen naar de Schepper. De mens is Gods voegwoordje.
  
 Zes keer zegt God in het scheppingsverhaal dat het “goed” is wat Hij gemaakt heeft. Maar als Hij de mens gemaakt heeft, noemt Hij dat “zeer goed”.  Zes keer zegt God in het scheppingsverhaal dat het “goed” is wat Hij gemaakt heeft. Maar als Hij de mens gemaakt heeft, noemt Hij dat “zeer goed”. 
  
-Het Hebreeuwse woord voor “zeer” is //məod//. De getalswaarde van dit woord is 45. Dat is ook de getalswaarde van het woord //Adam//, ‘mens’. Zelfs de letters van //məod// en //Adam// zijn hetzelfde, alleen de volgorde van die letters is anders. God zegt hier dus eigenlijk dat de méns goed is. Die mens zal namelijk Zijn scheppingswerk voltooien.+Het Hebreeuwse woord voor “zeer” is //məod//. De getalswaarde van dit woord is 45. Dat is ook de getalswaarde van het woord //Adam//, ‘mens’. Zelfs de letters van //məod// en //Adam// zijn hetzelfde, alleen de volgorde van die letters is anders. God zegt hier dus eigenlijk dat de méns goed is. Met die mens wil God Zijn scheppingswerk voltooien.
  
  
  
-=====2. Een slangenwereld=====+=====2. Een haak en een slang=====
  
-Na het scheppingsverhaal dat ik in hoofdstuk [[6_waw#|1]] besprak, volgt nog een tweede scheppingsverhaal.((Dat scheppingsverhaal  kun je lezen in het [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=1&cs-bijbelhoofdstuk-2=2&cs-versnummer-3=4-25&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|tweede]] en het [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=1&cs-bijbelhoofdstuk-2=3&cs-versnummer-3=&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|derde]] hoofdstuk van Genesis)). Volgens [[weinrebenwaarheid|Friedrich Weinreb]] speelt dat verhaal zich af aan het einde van de zesde scheppingsdag.+In het vorige hoofdstuk noemde ik de mens “Gods voegwoordje”Je zou hem ook “Gods haak” kunnen noemen
  
-Als God de mens geschapen heeft, plaatst Hij hem in de tuin “Eden”. Eden betekent ‘verrukking’. De mens bevindt zich daar dus in een uiterst gelukkige toestand. Dat geluk wordt echter verstoord door een slang. +Met een haak kun je dingen die van elkaar gescheiden zijn met elkaar verbinden. Met behulp van de mens wil God zijn schepselen aan elkaar binden en zo een éénheid maken van zijn schepping. 
 + 
 +De haak is het [[hethebreeuws#2.4. Het beeld|beeld]] van de //waw//. Die //waw// is de mens zoals God hem bedoeld heeft. 
 + 
 +Maar de mens voldeed niet aan Gods verwachtingen. Dat kun je lezen in het //tweede// scheppingsverhaal.((Zie het [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=1&cs-bijbelhoofdstuk-2=2&cs-versnummer-3=4-25&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|tweede]] en het [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=1&cs-bijbelhoofdstuk-2=3&cs-versnummer-3=&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|derde]] hoofdstuk van Genesis)). Volgens [[weinrebenwaarheid|Friedrich Weinreb]] speelt dat verhaal zich af aan het einde van de zesde scheppingsdag. 
 + 
 +De mens bevindt zich daar in de tuin “Eden”. Eden betekent ‘verrukking’. Hij leeft daar dus in een uiterst gelukkige toestand. Dat geluk wordt echter verstoord door een slang. 
  
 Bij het woordje slang moet ik denken aan de Hebreeuwse letter [[60_samech|samèch]]. Het [[hethebreeuws#2.4. Het beeld|beeld]] van die letter is namelijk de slang. Bij het woordje slang moet ik denken aan de Hebreeuwse letter [[60_samech|samèch]]. Het [[hethebreeuws#2.4. Het beeld|beeld]] van die letter is namelijk de slang.
Regel 59: Regel 67:
 De //waw// is de “zes” op het vlak van de [[hethebreeuws#2.3. Eenheden, tientallen en honderdtallen|eenheden]], de getallen die de wereld uitdrukken zoals God die voor ogen had toen Hij haar ging scheppen. En de //samèch// is de “zes” op het vlak van de [[hethebreeuws#2.3. Eenheden, tientallen en honderdtallen|tientallen]], de getallen van de wereld zoals die nu is. De //waw// is de “zes” op het vlak van de [[hethebreeuws#2.3. Eenheden, tientallen en honderdtallen|eenheden]], de getallen die de wereld uitdrukken zoals God die voor ogen had toen Hij haar ging scheppen. En de //samèch// is de “zes” op het vlak van de [[hethebreeuws#2.3. Eenheden, tientallen en honderdtallen|tientallen]], de getallen van de wereld zoals die nu is.
  
-De //waw// is de mens zoals God hem bedoeld heeft en de //samèch// is de mens zoals hij zich nu, in de wereld zoals wij die kennen, gedraagt.+De //waw// is de mens zoals God hem bedoeld heeft en de //samèch// is de slang die de mens verleid heeft om te worden wie hij nu is. 
 + 
 +Zowel de //waw// als de //samèch// zijn verbinders. De //waw// verbindt iets met iets anders en de //samèch// verbindt zichzelf met zichzelf. Dat zie je al aan de [[hethebreeuws#2.5. De vorm|vorm]] van deze letters: 
 + 
 +{{ waw_samech_vorm.png?550 }} 
 + 
 +De //waw// is een letter met een verticale vorm. Boven hem is de wereld van God en onder hem is ónze wereld. Zelf is hij de middelaar die deze werelden met elkaar verbindt.
  
-Net als de //waw// is de //samèch// een verbinder. Hij verbindt echter geen tweeheden, maar zichzelf. De [[hethebreeuws#2.5. De vorm|vorm]] van de letter [[60_samech|samèch]] is namelijk een cirkel, een slang die in zijn eigen staart bijt:+De //samèch// is een letter met een ronde vorm. De vorm van een slang die in zijn eigen staart bijt. Die verbindt geen werelden met elkaar. Die verbindt alleen zijn eigen kop en staart.
  
-{{ samech_vorm.png?480 }}+De slang heeft de mens op zichzelf gericht.
  
-Hoe is de mens in het vaarwater van die slang gekomen? Dat wordt verteld in de rest van het verhaal.+Hoe is dat gebeurd? Dat wordt verteld in de rest van het verhaal:
  
 De slang benadert eerst de vrouwelijke helft van de mens, de helft die het dichtst bij de openbare kant van de dingen staat, bij dat wat je kunt zien, horen, voelen en bedenken.((Zie Weinreb, F (1982) //Martha en Maria - De vrouw//, p. 14, 15.)) De slang benadert eerst de vrouwelijke helft van de mens, de helft die het dichtst bij de openbare kant van de dingen staat, bij dat wat je kunt zien, horen, voelen en bedenken.((Zie Weinreb, F (1982) //Martha en Maria - De vrouw//, p. 14, 15.))
Regel 79: Regel 93:
 =====3. De supermens===== =====3. De supermens=====
  
-Wanneer de mens voor “het weten van de slang” is gevallen, wil er nog iets anders geschapen worden, namelijk de supermens.+Als de mens voor “het weten van de slang” gevallen is, wil er nog iets anders geschapen worden, namelijk de supermens.
  
 Volgens Johannes, één van de schrijvers van het [[hoedebijbelisingedeeld#3. Uit welke boeken bestaat het Nieuwe Testament?|Nieuwe Testament]], is het getal van deze supermens 666.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=66&cs-bijbelhoofdstuk-2=13&cs-versnummer-3=18-18&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Openbaring 13:18]].)) Volgens Johannes, één van de schrijvers van het [[hoedebijbelisingedeeld#3. Uit welke boeken bestaat het Nieuwe Testament?|Nieuwe Testament]], is het getal van deze supermens 666.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=66&cs-bijbelhoofdstuk-2=13&cs-versnummer-3=18-18&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Openbaring 13:18]].))
Regel 89: Regel 103:
 Johannes noemt deze supermens “het beest”. Hij laat zich namelijk leiden door de dierlijke, lichamelijke kant van de mens, de kant die alleen maar uitgaat van wat hij ziet, hoort en voelt. Johannes noemt deze supermens “het beest”. Hij laat zich namelijk leiden door de dierlijke, lichamelijke kant van de mens, de kant die alleen maar uitgaat van wat hij ziet, hoort en voelt.
  
-Ook díe kant heeft God op de zesde dag geschapen. Hij begon daar die dag mee.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=1&cs-bijbelhoofdstuk-2=1&cs-versnummer-3=24-25&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Genesis 1:24, 25]].))  +Ook díe kant heeft God op de zesde dag geschapen. Hij begon daar die dag mee.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=1&cs-bijbelhoofdstuk-2=1&cs-versnummer-3=24-25&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Genesis 1:24, 25]].)) En toen God dat gedaan had, maakte Hij de eigenlijke mens, de mens die het spiegelbeeld van Hemzelf was.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=1&cs-bijbelhoofdstuk-2=1&cs-versnummer-3=27-27&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Genesis 1:27]].))
- +
-Toen God dat gedaan had, maakte Hij de eigenlijke mens, de mens die het spiegelbeeld van Hemzelf was.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=1&cs-bijbelhoofdstuk-2=1&cs-versnummer-3=27-27&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Genesis 1:27]].))+
  
 Van dat eigenlijke menselijke leven moet “het beest” niets hebben. Hij wil in het  dierlijke blijven hangen.  Van dat eigenlijke menselijke leven moet “het beest” niets hebben. Hij wil in het  dierlijke blijven hangen. 
Regel 101: Regel 113:
  
  
-=====4. Een nieuwe wereld=====+=====4. Onze wereld=====
  
 Om de mens te redden van het kwaad, beëindigt God de zesde dag voortijdig. De mens moet de tuin van Eden verlaten en komt in de wereld terecht zoals wij die nu kennen. Om de mens te redden van het kwaad, beëindigt God de zesde dag voortijdig. De mens moet de tuin van Eden verlaten en komt in de wereld terecht zoals wij die nu kennen.
Regel 109: Regel 121:
 In de wereld zoals wij die nu kennen is geluk slechts iets tijdelijks. In die wereld bestaat de dood. In de wereld zoals wij die nu kennen is geluk slechts iets tijdelijks. In die wereld bestaat de dood.
  
-In hoofdstuk [[6_waw#1. De mens is goed|1]] schreef ik dat God Zijn schepping na de komst van de mens “zeer goed” noemt. Het Hebreeuwse woord voor “zeer” is //məod//. Qua klank lijkt dat woord op het woord //moth//, dat ‘dood’ betekent. Volgens de Joodse Overlevering zegt God eigenlijk dat “de dood goed is”.+In hoofdstuk [[6_waw#1. De mens is goed|1]] schreef ik dat God zijn schepping na de komst van de mens “zeer goed” noemt. Het Hebreeuwse woord voor “zeer” is //məod//. Qua klank lijkt dat woord op het woord //moth//, dat ‘dood’ betekent. Volgens de Joodse Overlevering zegt God eigenlijk dat “de dood goed is”.
  
 Goed? Hoe kan de dood goed zijn?  Goed? Hoe kan de dood goed zijn? 
Regel 115: Regel 127:
 Omdat we daardoor weer tot God kunnen naderen. Omdat we daardoor weer tot God kunnen naderen.
  
-Het Hebreeuwse woord voor ‘naderen’ is //qaràv//. Gewoonlijk wordt //qaràv// vertaald met ‘offeren’, maar dat roept beelden op van dieren die geslacht worden. Hier wordt echter iets anders “geslacht”, namelijk de dierlijke, lichamelijke kant van onszelf. Daar vloeit geen bloed bij, dat vind allemaal in ons innerlijk plaats.((Meer over dit proces kun je vinden in mijn document [[http://www.lodebar.net/doku.php?id=opwegnaardeeenheid|Op weg naar de eenheid]].))+Het Hebreeuwse woord voor ‘naderen’ is //qaràv//. Gewoonlijk wordt //qaràv// vertaald met ‘offeren’, maar dat roept beelden op van dieren die geslacht worden. Hier wordt echter iets anders “geslacht”, namelijk de dierlijke, lichamelijke kant van onszelf. Daar vloeit geen bloed bij, dat vind allemaal in ons innerlijk plaats.((Meer over dit proces kun je vinden in mijn document [[opwegnaardeeenheid|Op weg naar de eenheid]].))
  
-In hoofdstuk [[6_waw#2. Een slangenwereld|2]] schreef ik dat wij op aanraden van de slang in een ronde wereld zijn gaan leven, een wereld waarin we alleen zijn met onszelf. Zolang dat het geval is, dénken we er niet aan om naar God terug te keren. Om de weg naar God weer in te slaan, zouden we eerst dat kringetje moeten doorbreken.((Meer over dit gebeuren lees je in mijn document [[hetboek_leviticus|Het boek Leviticus]].))+In hoofdstuk [[6_waw#2. Een haak en een slang|2]] schreef ik dat wij op aanraden van de slang in een ronde wereld zijn gaan leven, een wereld waarin we alleen zijn met onszelf. Zolang dat het geval is, dénken we er niet aan om naar God terug te keren. Om de weg naar God weer in te slaan, zouden we eerst dat kringetje moeten doorbreken.((Meer over dit gebeuren lees je in mijn document [[hetboek_leviticus|Het boek Leviticus]].))
  
 In de paradijselijke omgeving die de tuin van Eden is, kan dat niet. Daar is het dierlijke, het lichamelijke in ons, te sterk om “geslacht” te kunnen worden. Als God ons in die situatie zou laten, zouden we Hem en onze medeschepselen totaal uit het oog verliezen. We zouden dan namelijk genoeg hebben aan onszelf. In de paradijselijke omgeving die de tuin van Eden is, kan dat niet. Daar is het dierlijke, het lichamelijke in ons, te sterk om “geslacht” te kunnen worden. Als God ons in die situatie zou laten, zouden we Hem en onze medeschepselen totaal uit het oog verliezen. We zouden dan namelijk genoeg hebben aan onszelf.
Regel 123: Regel 135:
 Om dat te voorkomen, bracht Hij ons in ónze wereld, in de wereld die Weinreb “de wereld van de zevende dag” noemt. In die wereld bestaat de dood. Die dood kan onze dierlijke, lichamelijke kant genoeg verzwakken om de terugreis aan te kunnen vangen. Om dat te voorkomen, bracht Hij ons in ónze wereld, in de wereld die Weinreb “de wereld van de zevende dag” noemt. In die wereld bestaat de dood. Die dood kan onze dierlijke, lichamelijke kant genoeg verzwakken om de terugreis aan te kunnen vangen.
  
-De terugreis is dat wat ik iets verder terug //qaràv//, ‘naderen’ heb genoemd. Naderen tot God, maar ook tot onszelf. Want als we bij God komen, komen we ook bij ons zelf, bij ons //qèrèv//, ons ‘inwendige’, ons ‘midden’. Dan worden we weer wie we eigenlijk zijn, verbinders, “//waw’s//”. +De terugreis is dat wat ik iets verder terug //qaràv//, ‘naderen’ heb genoemd. Naderen tot God, maar ook tot onszelf. Want als we bij God komen, komen we ook bij onszelf, bij ons //qèrèv//, ons ‘inwendige’, ons ‘midden’. Dan worden we weer wie we eigenlijk zijn, verbinders, “//waw’s//”. 
  
 Om dat mogelijk te maken, worden we in de wereld geboren die wij hier kennen. Om dat mogelijk te maken, worden we in de wereld geboren die wij hier kennen.
  
-Onze komst in die wereld, in de wereld van de zevende dag, wordt in het Bijbelboek [[hetboek_exodus|Exodus]] op een andere manier verteld:+Onze komst in die wereld wordt in het Bijbelboek [[hetboek_exodus|Exodus]] op een andere manier verteld:
  
-In het begin van dat boek bevinden de Israëlieten zich in het land [[hetboek_exodus#2. Mitsràjim|Mitsràjim]]. //Mitsràjim// is de wereld van de zesde dag. In die wereld wordt paal en perk aan hen gesteld. Ze mogen daar de grens van de “zes” niet overschrijden.+In het begin van dat boek bevinden de Israëlieten zich in het land [[hetboek_exodus#2. Mitsràjim|Mitsràjim]]. //Mitsràjim// is de wereld van de zesde dag. In die wereld wordt paal en perk aan hen gesteld. Ze mogen daar de grens van de “zes” niet overschrijden.
  
 Wanneer de Israëlieten //Mitsràjim// verlaten, tellen ze 600.000 man.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=2&cs-bijbelhoofdstuk-2=12&cs-versnummer-3=37-37&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Exodus 12:37]].)) De heerser van //Mitsràjim// jaagt hen dan met 600 wagens achterna.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=2&cs-bijbelhoofdstuk-2=14&cs-versnummer-3=5-7&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Exodus 14:5-7]].)) Die wagens worden getrokken door paarden. Het Hebreeuwse woord voor paard is //soes//. //Soes// bestaat uit de letters //samèch//, //waw// en nog een //samèch//. De getalswaarden van deze letters zijn respectievelijk 60, 6 en 60.  Wanneer de Israëlieten //Mitsràjim// verlaten, tellen ze 600.000 man.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=2&cs-bijbelhoofdstuk-2=12&cs-versnummer-3=37-37&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Exodus 12:37]].)) De heerser van //Mitsràjim// jaagt hen dan met 600 wagens achterna.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=2&cs-bijbelhoofdstuk-2=14&cs-versnummer-3=5-7&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Exodus 14:5-7]].)) Die wagens worden getrokken door paarden. Het Hebreeuwse woord voor paard is //soes//. //Soes// bestaat uit de letters //samèch//, //waw// en nog een //samèch//. De getalswaarden van deze letters zijn respectievelijk 60, 6 en 60. 
Regel 137: Regel 149:
 Met het leger van //Mitsràjim// op de hielen, komen de Israëlieten bij de //jam soef//, de ‘zee van het einde’. //Jam//, het woordje voor ‘zee’ is verwant met //jōm// wat ‘dag’ betekent. De //jam soef// zou je dus ook kunnen vertalen als ‘het einde van de dag’ of het ‘einde van de tijd’. Alles lijkt afgelopen voor de Israëlieten.  Met het leger van //Mitsràjim// op de hielen, komen de Israëlieten bij de //jam soef//, de ‘zee van het einde’. //Jam//, het woordje voor ‘zee’ is verwant met //jōm// wat ‘dag’ betekent. De //jam soef// zou je dus ook kunnen vertalen als ‘het einde van de dag’ of het ‘einde van de tijd’. Alles lijkt afgelopen voor de Israëlieten. 
  
-Dan gebeurt er iets onvoorstelbaars. Er ontstaat een pad in de zee. Een pad met aan beide zijden muren van water. Het Hebreeuwse woord voor ‘water’ is //màjim// is net als //jam//, ‘zee’ verwant met //jōm//, dag. Eigenlijk gaat het hier dus om de tijd die stilstaat. +Dan gebeurt er iets onvoorstelbaars. Er ontstaat een pad in de zee. Een pad met aan beide zijden muren van water. Het Hebreeuwse woord voor ‘water’ is //màjim//. //Màjim// is net als //jam//, ‘zee’ verwant met //jōm//, dag. Eigenlijk gaat het hier dus om de tijd die stilstaat. 
  
-Je kunt het een beetje vergelijken met sterven. Als je sterft gaat de tijd zo traag dat je je hele leven kan overzien. +Je kunt het een beetje vergelijken met sterven. Als je sterft gaat de tijd zo traag dat je je hele leven kan overzien. Hier gaat het echter om een overgangssituatie. De Israëlieten bereiken namelijk heelhuids de overkant.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=2&cs-bijbelhoofdstuk-2=14&cs-versnummer-3=5-30&cs-bijbelvers_v1-4=&search=Zoeken|Exodus 14:5-30]].))
  
-Hier gaat het echter om een overgangssituatieDe Israëlieten bereiken namelijk heelhuids de overkant.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=2&cs-bijbelhoofdstuk-2=14&cs-versnummer-3=5-30&cs-bijbelvers_v1-4=&search=Zoeken|Exodus 14:5-30]].))+Die overkant is de “woestijn”Deze woestijn is de “wereld van de zevende dag”. Daar kan de “zes” overschreden worden. Het getal van de Israëlische mannen loopt dan ook op tot 603.550.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=4&cs-bijbelhoofdstuk-2=2&cs-versnummer-3=32-32&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Numeri 2:32]].))
  
-Die overkant is de “woestijn”.  +Vergeleken bij ‘de vleespot’ en de overvloed aan ‘brood’ in //Mitsràjim// heeft die woestijn weinig te bieden. Steeds is er daar weer gebrek aan iets.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=2&cs-bijbelhoofdstuk-2=16&cs-versnummer-3=2-3&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Exodus 16:2,3]].)) Maar juist daar laat God Zijn [[dewoningvangod|woning]] opbouwen. Juist daar kunnen mensen weer bij Hem komen.
- +
-Deze woestijn is de wereld van de zevende dag. Daar kan de “zes” overschreden worden. Het getal van de Israëlische mannen loopt dan ook op tot 603.550.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=4&cs-bijbelhoofdstuk-2=2&cs-versnummer-3=32-32&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Numeri 2:32]].))  +
- +
-Vergeleken bij ‘de vleespot’ en de overvloed aan ‘brood’ in //Mitsràjim// heeft die woestijn weinig te bieden. Steeds is er daar weer gebrek aan iets.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=2&cs-bijbelhoofdstuk-2=16&cs-versnummer-3=2-3&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Exodus 16:2,3]].)) Maar juist daar laat God Zijn [[http://www.lodebar.net/doku.php?id=dewoningvangod|woning]] opbouwen. Juist daar kunnen mensen weer bij Hem komen.+
  
 Tot zover dit verhaal uit het boek Exodus. Tot zover dit verhaal uit het boek Exodus.
Regel 153: Regel 161:
 Volgens Weinreb is dit geen sprookje over een primitief volk uit het verleden, maar een verhaal over hoe wij in ónze wereld terechtkomen. Volgens Weinreb is dit geen sprookje over een primitief volk uit het verleden, maar een verhaal over hoe wij in ónze wereld terechtkomen.
  
-//Mitsràjim// is onze moeder, de //jam soef// is het vruchtwater en de “woestijn” is de wereld waarin wij na onze geboorte terecht komen. Dat is een wereld waarin we stapje voor stapje naar onze dood reizen, maar ook een wereld waarin we ons hele hebben en houden bij God kunnen brengen. +//Mitsràjim// is onze moeder, de //jam soef// is het vruchtwater en de “woestijn” is de wereld waarin wij na onze geboorte terechtkomen. Dat is een wereld waarin we stapje voor stapje naar onze dood reizen, maar ook een wereld waarin we ons hele hebben en houden bij God kunnen brengen. 
  
-Het is de wereld van de zevende dag”, de dag waarin God //sjàbbath// houdtwaarin God in alle rust Zijn scheppingswerk voltooid.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=1&cs-bijbelhoofdstuk-2=2&cs-versnummer-3=2-2&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Genesis 2:2]].))+In die wereld, de wereld van de zevende dag”, houdt God //sjàbbath//, daar voltooid Hij in alle rust zijn scheppingswerk.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=1&cs-bijbelhoofdstuk-2=2&cs-versnummer-3=2-2&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Genesis 2:2]].))
  
 Het Hebreeuwse woord voor voltooien is //kalah//. //Kalah// is afgeleid van //kol// wat ‘heel’ betekent. Juist hier wordt Gods schepping dus weer heel. Juist hier komt alles wat in tweeën gebroken is, weer terug bij God zélf. Het Hebreeuwse woord voor voltooien is //kalah//. //Kalah// is afgeleid van //kol// wat ‘heel’ betekent. Juist hier wordt Gods schepping dus weer heel. Juist hier komt alles wat in tweeën gebroken is, weer terug bij God zélf.
Regel 163: Regel 171:
 =====5. De Naam JHWH en de mens===== =====5. De Naam JHWH en de mens=====
  
-Ónze wereld is de wereld van de zevende dag”. De Bijbel noemt dat een dag om te doen.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=1&cs-bijbelhoofdstuk-2=2&cs-versnummer-3=3-3&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Genesis 2:3]].)) +In het vorige hoofdstuk noemde ik onze wereld de wereld van de zevende dag”. Die zevende dag noemt de Bijbel een dag ‘//om te doen//’.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=1&cs-bijbelhoofdstuk-2=2&cs-versnummer-3=3-3&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Genesis 2:3]].)) 
  
-We zijn in deze wereld om het werk te doen waarvoor God ons gemaakt heeft, namelijk het verbinden van tweeheden.((Zie hoofdstuk [[6_waw#1. De mens is goed|1]].)) +We zijn in onze wereld om het werk te doen waarvoor God ons gemaakt heeft, namelijk het verbinden van tweeheden.((Zie hoofdstuk [[6_waw#1. De mens is goed|1]].)) 
  
 God heeft dat werk zélf al voorbereid.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=49&cs-bijbelhoofdstuk-2=2&cs-versnummer-3=10-10&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Efeziërs 2:10]].)) Hij heeft er een bedding voor gemaakt. Die bedding is Zijn Naam, de Naam JHWH.  God heeft dat werk zélf al voorbereid.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=49&cs-bijbelhoofdstuk-2=2&cs-versnummer-3=10-10&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Efeziërs 2:10]].)) Hij heeft er een bedding voor gemaakt. Die bedding is Zijn Naam, de Naam JHWH. 
  
-Deze Naam verbindt ónze wereld, de “wereld van de zevende dag”, met Gods wereld, de wereld van de zes scheppingsdagen. In het begin van de Bijbel kun je dat al in code terugvinden:+Deze Naam verbindt ónze wereld, “wereld van de zevende dag”, met de wereld die daaraan voorafgaat, de wereld van de zes scheppingsdagen. In het begin van de Bijbel kun je dat al in code terugvinden:
  
-De woorden waarmee het Bijbelverhaal over de zes scheppingdagen eindigt zijn //Jōm Hà-sjisjī//, ‘de zesde dag’.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=1&cs-bijbelhoofdstuk-2=1&cs-versnummer-3=31-31&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Genesis 1:31]].)) De beginletters van die woorden zijn J en H.+De woorden waarmee het Bijbelverhaal over de zes scheppingdagen eindigtzijn //Jōm Hà-sjisjī//, ‘de zesde dag’.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=1&cs-bijbelhoofdstuk-2=1&cs-versnummer-3=31-31&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Genesis 1:31]].)) De beginletters van die woorden zijn J en H.
  
-De woorden waarmee het Bijbelverhaal over de zevende dag begint zijn //Wà-jə-choeloe Hà-sjamàjim//, ‘en voltooid wordt de hemel’.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=1&cs-bijbelhoofdstuk-2=2&cs-versnummer-3=1-1&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Genesis 2:1]].)) De beginletters van die woorden zijn W en H.+De woorden waarmee het Bijbelverhaal over de zevende dag begintzijn //Wà-jə-choeloe Hà-sjamàjim//, ‘en voltooid wordt de hemel’.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=1&cs-bijbelhoofdstuk-2=2&cs-versnummer-3=1-1&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Genesis 2:1]].)) De beginletters van die woorden zijn W en H.
  
 Samen vormen deze J en H en deze W en H de Naam JHWH.  Samen vormen deze J en H en deze W en H de Naam JHWH. 
  
-De wereld van de zes dagen is de wereld zoals God die geschapen heeft, de wereld die een paradijs is. De wereld van de zevende dag is de wereld waarin wij nu leven, een wereld die allesbehalve een paradijs is.+De wereld van de zes dagen is de wereld zoals God die geschapen heeft, Gods wereld, de wereld die een paradijs is. De wereld van de zevende dag is de wereld waarin wij nu leven, ónze wereld, een wereld die allesbehalve een paradijs is.
  
-Die werelden worden in de Naam JHWH met elkaar verbonden. Dat gebeurt door de mens. De mens is namelijk de //waw//, de W, die alle tweeheden met elkaar verbindt. En dat is in deze Naam de derde letter:+Maar juist die wereld van de zevende dag dringt zich elk moment aan onze zintuigen op. Dat is de wereld die wij zien, horen, ruiken, smaken en voelen.  
 + 
 +De wereld van de zes dagen níet. Die wereld ligt in het verleden, een verleden dat diep in ons weggescholen ligt, een verleden waar we wel naar verlangen, maar dat we niet kunnen bereiken. 
 + 
 +De Naam JHWH verbindt die werelden echter met elkaar. Die brengt de wereld van God bij ónze wereld en ónze wereld bij de wereld van God. 
 + 
 +Dat gebeurt door de mens. De mens is namelijk de //waw//, de W, die alle tweeheden met elkaar verbindt. En die //Waw//, die W, is de derde letter van de Naam van God:
  
 {{ jhwh_en_de_mens.png?470 }} {{ jhwh_en_de_mens.png?470 }}
  
-De //waw//, de W in de Naam JHWH is dus de mens.+De //waw//, de Win de Naam JHWH is dus de mens.
  
-De twee [[5_he|hē’s]], H’s, in de Naam JHWH zijn de werelden waarmee die mens verbonden is. De eerste H is de wereld die God geschapen heeft en de tweede H is ónze wereld. +De twee [[5_he|hē’s]], H’s, in de Naam JHWH zijn de werelden waarmee die mens verbonden is. De eerste H is de wereld van God en de tweede H is ónze wereld.
  
 De [[10_jod|jōd]], de J in de Naam JHWH is God zélf zoals Hij hier bij ons aanwezig is.((Zie [[10_jod#2. De eerste letter van de Naam|De eerste letter van de Naam]].)) De [[10_jod|jōd]], de J in de Naam JHWH is God zélf zoals Hij hier bij ons aanwezig is.((Zie [[10_jod#2. De eerste letter van de Naam|De eerste letter van de Naam]].))
  
-In de Naam JHWH is de mens als //waw// overal mee verbonden, met zijn eigen wereld, met de wereld die God geschapen heeft en met God zélf. In die Naam kan hij zijn zoals God hem bedoeld heeft. Buiten die Naam kan hij alleen in zijn eigen wereld leven. Hij zal dan echter altijd een leegte in zich voelen.+In de Naam JHWH is de mens als //waw// overal mee verbonden, met zijn eigen wereld, met de wereld van God en met God zélf. In die Naam kan hij zijn zoals God hem bedoeld heeft.  
 + 
 +Buiten die Naam kan hij alleen in zijn eigen wereld leven. Buiten die Naam is hij afgesloten van zijn verleden, van zijn oorsprong en zal daarom altijd een leegte in zich voelen.
  
 Je kunt ook nog op een andere manier naar de Naam JHWH kijken, namelijk als een gebeuren waarin de //hē’s//, de H’s, helften zijn die met elkaar verbonden worden: Je kunt ook nog op een andere manier naar de Naam JHWH kijken, namelijk als een gebeuren waarin de //hē’s//, de H’s, helften zijn die met elkaar verbonden worden:
Regel 195: Regel 211:
 {{ jhwh_en_de_getallen.png?470 }} {{ jhwh_en_de_getallen.png?470 }}
  
-De //jōd//, de J in de Naam JHWH is de letter van God zélf zoals Hij hier bij ons aanwezig is. De getalswaarde van die letter is 10. Die 10 staat voor het totaal, voor alles wat er is. +De //jōd//, de J in de Naam JHWH is de letter van God zélf zoals Hij hier bij ons aanwezig is. De getalswaarde van die letter is 10. Die 10 staat voor het totaal, voor alles wat er is. Alleen God heeft alles in zich. In Hem vormt dat alles nog een geheel
  
-Alleen God heeft alles in zich. In Hem vormt dat alles nog een geheel. Wanneer God de dingen begint te scheppen, breekt die heelheid in tweeën. Dan ontstaan twee helften. Die helften zijn de //hē’s//, de H’s in de Naam JHWH. Dat zie je al in de getalswaarde van de //hē//. Die is namelijk 5 en dat is de helft van 10.+Wanneer God de dingen begint te scheppen, breekt die heelheid in tweeën. Dan ontstaan twee helften. Die helften zijn de //hē’s//, de H’s in de Naam JHWH. Dat zie je al in de getalswaarde van de //hē//. Die is namelijk 5 en dat is de helft van 10.
  
 Deze helften worden weer met elkaar verbonden door de //waw//, de W in de Naam JHWH. Die //waw// is de mens, de verbinder die de schepping weer terugbrengt naar de Schepper. Deze helften worden weer met elkaar verbonden door de //waw//, de W in de Naam JHWH. Die //waw// is de mens, de verbinder die de schepping weer terugbrengt naar de Schepper.
Regel 203: Regel 219:
 In hoofdstuk [[6_waw#1. De mens is goed|1]] schreef ik, dat die //waw// ook het voegwoordje “en” is. Het gedeelte “HWH” in de Naam JHWH kun je dan lezen als ‘de ene helft én de andere helft’. Samen vormt dat weer een geheel. In hoofdstuk [[6_waw#1. De mens is goed|1]] schreef ik, dat die //waw// ook het voegwoordje “en” is. Het gedeelte “HWH” in de Naam JHWH kun je dan lezen als ‘de ene helft én de andere helft’. Samen vormt dat weer een geheel.
  
-Als je naar de getalswaarden van “HWH” kijkt, kun je het lezen als ‘de ene 5 én de andere 5’. Samen is dat 10, de getalswaarde van de //jōd//, de J waarmee de Naam JHWH begint. We zijn dan weer terug bij het geheel, bij God zélf.+Als je naar de getalswaarden kijkt, kun je “HWH” lezen als ‘de ene 5 én de andere 5’. Samen is dat 10, de getalswaarde van de //jōd//, de J waarmee de Naam JHWH begint. We zijn dan weer terug bij het geheel, bij God zélf.
  
  
Regel 213: Regel 229:
 Het beeld van de //hē// is het venster. Door een venster kijk je uit naar iets dat buiten is, naar een wereld die anders is dan die van jou. Je doet dat, omdat je naar die wereld verlangt.  Het beeld van de //hē// is het venster. Door een venster kijk je uit naar iets dat buiten is, naar een wereld die anders is dan die van jou. Je doet dat, omdat je naar die wereld verlangt. 
  
-De wereld die bij uitstek anders is dan de onze, is de wereld van God. De //hē// drukt het verlangen uit van onze wereld naar Gods wereld en van Gods wereld naar onze wereld.+De wereld die bij uitstek anders is dan de onze, is de wereld van God. De //hē// drukt het verlangen uit van ónze wereld naar Gods wereld en van Gods wereld naar ónze wereld.
  
 In de //waw// is dat verlangen vervuld. Daar is een verbinding tot stand gebracht. Daar zijn ónze wereld en Gods wereld met elkaar verbonden. De verbinding is de //waw// zelf: In de //waw// is dat verlangen vervuld. Daar is een verbinding tot stand gebracht. Daar zijn ónze wereld en Gods wereld met elkaar verbonden. De verbinding is de //waw// zelf:
Regel 233: Regel 249:
 Het bovenste gedeelte, het “jōd-gedeelte” van de //waw// stelt onze hersenen voor.  Het bovenste gedeelte, het “jōd-gedeelte” van de //waw// stelt onze hersenen voor. 
  
-Die hersenen vloeien voort uit de éénheid, die God is. Dat is de bovenste punt. Sinds wij het “weten van de slang” omarmden,((Zie hoofdstuk [[6_waw#2. Een slangenwereld|2]].)) zijn we ons van die éénheid niet meer bewust. We denken dan alleen nog maar in tegenstellingen. Daarom heb ik de bovenste punt hier aangegeven met stippellijntjes.((Meer over de hersenen vind je in hoofdstuk [[10_jod#6. De hersenen|6]] van mijn document over de letter //jōd//.))+Die hersenen vloeien voort uit de éénheid, die God is. Dat is de bovenste punt. Sinds wij het “weten van de slang” omarmden,((Zie hoofdstuk [[6_waw#2. Een haak en een slang|2]].)) zijn we ons van die éénheid niet meer bewust. We denken dan alleen nog maar in tegenstellingen. Daarom heb ik de bovenste punt hier aangegeven met stippellijntjes.((Meer over de hersenen vind je in hoofdstuk [[10_jod#6. De hersenen|6]] van mijn document over de letter //jōd//.))
  
 De onderste punt is er nog wel. Dat is de hersenstam, die naar de ruggengraat leidt. Bijna aan het einde van de ruggengraat vind je de geslachtsdelen. Die stellen ons in staat om hier op aarde één te worden. De onderste punt is er nog wel. Dat is de hersenstam, die naar de ruggengraat leidt. Bijna aan het einde van de ruggengraat vind je de geslachtsdelen. Die stellen ons in staat om hier op aarde één te worden.
Regel 243: Regel 259:
 De [[weinrebendejoodseoverlevering#3. De Kabbala|Kabbala]] noemt de //waw// de letter van Jozef.((Meer over Jozef kun je lezen in paragraaf [[hetboek_genesis#5.6. Juda en Jozef (I)|5.6]], [[hetboek_genesis#5.7. Jozef alleen|5.7]] en [[hetboek_genesis#5.8. Juda en Jozef (II)|5.8]] van mijn document over het boek Genesis.)) Jozef is dus de mens bij uitstek. De [[weinrebendejoodseoverlevering#3. De Kabbala|Kabbala]] noemt de //waw// de letter van Jozef.((Meer over Jozef kun je lezen in paragraaf [[hetboek_genesis#5.6. Juda en Jozef (I)|5.6]], [[hetboek_genesis#5.7. Jozef alleen|5.7]] en [[hetboek_genesis#5.8. Juda en Jozef (II)|5.8]] van mijn document over het boek Genesis.)) Jozef is dus de mens bij uitstek.
  
-In één van de Bijbelverhalen werkt Jozef bij Potifar. Potifars vrouw wordt verliefd op hem en probeert hem bij haar in bed te krijgen. Maar Jozef gaat daar niet op in. Potifar heeft Jozef alles ‘in’ de ‘hand’ gegeven, behalve zijn vrouw. Zij is het ‘brood’ waarvan Potifar ‘eet’. Haar mag Jozef niet ‘kennen’.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=1&cs-bijbelhoofdstuk-2=39&cs-versnummer-3=1-12&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Genesis 39:1-12]].))+In één van de Bijbelverhalen werkt Jozef bij Potifar. Potifars vrouw wordt verliefd op hem en probeert hem bij zich in bed te krijgen. Maar Jozef gaat daar niet op in. Potifar heeft Jozef alles ‘//in//’ de ‘//hand//’ gegeven, behalve zijn vrouw. Zij is het ‘//brood//’ waarvan Potifar ‘//eet//’. Haar mag Jozef niet ‘//kennen//’.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=1&cs-bijbelhoofdstuk-2=39&cs-versnummer-3=1-12&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Genesis 39:1-12]].))
  
-Net als bij het eerste mensenpaar gaat het hier om kennis. Bij het eerste mensenpaar wordt het gewone Hebreeuwse woord voor kennis’ gebruikt, namelijk //dà’àth//. Bij Jozef valt het woord //jadà’//, wat ook ‘kennen op intiem vlak’, ‘gemeenschap hebben met’ kan betekenen. Maar in beide gevallen is die kennis iets verleidelijks.+Net als bij het eerste mensenpaar gaat het hier om kennis. Bij het eerste mensenpaar wordt het gewone Hebreeuwse woord voor kennis” gebruikt, namelijk //dà’àth//. Bij Jozef valt het woord //jadà’//, wat ook ‘kennen op intiem vlak’, ‘gemeenschap hebben met’ kan betekenen. Maar in beide gevallen is die kennis iets verleidelijks.
  
-Volgens de Kabbala is Jozef de enige nakomeling van Adam die niet voor deze verleiding gevallen is. Hij ‘eet’ niet van het ‘brood’ van Potifar. +Volgens de Kabbala is Jozef de enige nakomeling van Adam die niet voor deze verleiding gevallen is. Hij ‘//eet//’ niet van het ‘//brood//’ van Potifar. 
  
 Brood is het eindproduct van de tarwe. In [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=5&cs-bijbelhoofdstuk-2=8&cs-versnummer-3=8-8&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Deuteronomium 8:8]] is dat de eerste van de vruchten die het beloofde land de Israëlieten te bieden heeft.((Zie [[dethorah#6.3. De Thorah en het 1-2-1 principe|De Thorah en het 1-2-1 principe]].)) Brood is het eindproduct van de tarwe. In [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=5&cs-bijbelhoofdstuk-2=8&cs-versnummer-3=8-8&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Deuteronomium 8:8]] is dat de eerste van de vruchten die het beloofde land de Israëlieten te bieden heeft.((Zie [[dethorah#6.3. De Thorah en het 1-2-1 principe|De Thorah en het 1-2-1 principe]].))
  
-Weinreb stelt deze vrucht gelijk aan de levensboom waarover in het tweede scheppingsverhaal gesproken wordt.((Zie hoofdstuk [[6_waw#2. Een slangenwereld|2]].)) Deze boom staat daar voor Gods éénheid. Die éénheid moet je hier laten groeien, die mag je niet voortijdig plukken.((Meer hierover vind je in paragraaf [[hetboek_genesis#3.3. Het tweede scheppingsverhaal|3.3.]] van mijn document over het boek Genesis.))+Weinreb stelt deze vrucht gelijk aan de levensboom waarover in het tweede scheppingsverhaal gesproken wordt.((Zie hoofdstuk [[6_waw#2. Een haak en een slang|2]].)) Deze boom staat daar voor Gods éénheid. Die éénheid moet je hier laten groeien, die mag je niet voortijdig plukken.((Meer hierover vind je in paragraaf [[hetboek_genesis#3.3. Het tweede scheppingsverhaal|3.3.]] van mijn document over het boek Genesis.))
  
 Jozef doet dat dan ook niet. Daarom zegt de Kabbala dat Jozef //Adam Qadmon// is, de ‘oorspronkelijke mens’.  Jozef doet dat dan ook niet. Daarom zegt de Kabbala dat Jozef //Adam Qadmon// is, de ‘oorspronkelijke mens’. 
  
-//Adam Qadmon// is de hemelse mens. De mens die er al was voor het eerste mensenpaar, en die niet zoals hen voor de verleiding van de kennis gevallen is.((Zie [[hethebreeuwsendemens#4. Het Woord van God|Het Woord van God]].))+//Adam Qadmon// is de mens die er al was voor het eerste mensenpaar, de mens die niet zoals hen voor de verleiding van de kennis gevallen is. 
  
-Volgens de kabbalist [[weinrebendejoodseoverlevering#3.5. De Luriaanse Kabbala|Isaac Luria]] is //Adam Qadmon// niet alleen de eerstemaar ook de laatste mens. Aan het einde van de tijd zal hij in de Messias neerdalen naar ónze wereld. Dan zal alles weer één zijn.+//Adam Qadmon// was er zelfs al toen God de wereld nog niet geschapen had. Hij woonde toen bij God in Zijn hemel.((Zie [[hethebreeuwsendemens#4. Het Woord van God|Het Woord van God]].)) 
 + 
 +Volgens de kabbalist [[weinrebendejoodseoverlevering#3.5. De Luriaanse Kabbala|Isaac Luria]] is //Adam Qadmon// niet alleen de eerste maar ook de laatste mens. Aan het einde van de tijd zal hij als de //Masjīàch//, de Messias neerdalen naar ónze wereld.
  
 Christenen denken hier aan [[wieisjezus|Jezus]].  Christenen denken hier aan [[wieisjezus|Jezus]]. 
  
-Ook Jezus weigerde te nemen wat hem niet gegeven wordt.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=40&cs-bijbelhoofdstuk-2=4&cs-versnummer-3=1-11&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Matteüs 4:1-11]].)) +Volgens het Nieuwe Testament weigerde Jezus te nemen wat hem niet gegeven werd.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=40&cs-bijbelhoofdstuk-2=4&cs-versnummer-3=1-11&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Matteüs 4:1-11]].)) 
  
-Ook Jezus heeft kenmerken die aan de kabbalistische //Adam Qadmon// doen denken. In [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=51&cs-bijbelhoofdstuk-2=1&cs-versnummer-3=15-17&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Kolossenzen 1:15-17]] wordt hij de ‘eerstgeborene van alle schepping’ genoemd. En [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=46&cs-bijbelhoofdstuk-2=15&cs-versnummer-3=45-47&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|1 Korintiërs 15:45-47]] noemt hem de ‘laatste Adam’ en de ‘tweede mens’, de mens die ‘uit de hemel’ komt.+Datzelfde Nieuwe Testament beschrijft hem op een manier die aan de kabbalistische //Adam Qadmon// doen denken. In [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=51&cs-bijbelhoofdstuk-2=1&cs-versnummer-3=15-17&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Kolossenzen 1:15-17]] wordt hij de ‘//eerstgeborene van alle schepping//’ genoemd. En [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=46&cs-bijbelhoofdstuk-2=15&cs-versnummer-3=45-47&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|1 Korintiërs 15:45-47]] noemt hem de ‘//laatste Adam//’ en de ‘//tweede mens//’, de mens die ‘//uit de hemel//’ komt.
  
-Dat alles maakt van Jezus de //waw// bij uitstek, de mens zoals God hem bedoeld heeft, de mens die uit de hemel neerdaalt naar ónze wereld.+Dat alles maakt van Jezus de //waw// bij uitstek, de mens zoals God hem bedoeld heeft, de mens die uit de hemel neerdaalt naar ónze wereld:
  
 {{ letters_vorm_waw_2.png?520 }} {{ letters_vorm_waw_2.png?520 }}
  
-Deze hemelse mens daalt neer naar ónze wereld omdat hij zich met haar wil verbinden. En op haar beurt wil ónze wereld zich dan met hem verbinden. Die mens blijft dus niet alleen+Deze //waw//, deze hemelse mensdaalt neer naar ónze wereld omdat hij zich met haar wil verbinden. En op haar beurt wil ónze wereld zich dan met hem verbinden. 
  
-Dat lees je ook in de verhalen over Jozef en Jezus: +Deze //waw//, deze hemelse mens, blijft dus niet alleen. Dat lees je ook in de verhalen over Jozef en Jezus: 
  
 De naam Potifar duikt later in het boek Genesis weer op. Hij wordt dan Poti Fera genoemd.((Zie Onderwijzer, A.S. (1895) //Nederlandsche vertaling van den Pentateuch// (met commentaar van Rasji), I, p. 526, 527.)) Het gaat dan over zijn dochter Asnath, die Jozefs vrouw wordt. Uit haar komen Jozefs nakomelingen voort. Het “brood” van Potifar wordt uiteindelijk dus toch nog aan Jozef gegeven.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=1&cs-bijbelhoofdstuk-2=41&cs-versnummer-3=45-52&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Genesis 41:45-52]].)) De naam Potifar duikt later in het boek Genesis weer op. Hij wordt dan Poti Fera genoemd.((Zie Onderwijzer, A.S. (1895) //Nederlandsche vertaling van den Pentateuch// (met commentaar van Rasji), I, p. 526, 527.)) Het gaat dan over zijn dochter Asnath, die Jozefs vrouw wordt. Uit haar komen Jozefs nakomelingen voort. Het “brood” van Potifar wordt uiteindelijk dus toch nog aan Jozef gegeven.((Zie [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=1&cs-bijbelhoofdstuk-2=41&cs-versnummer-3=45-52&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Genesis 41:45-52]].))
Regel 281: Regel 299:
  
  
-=====8. Haken=====+=====8. Tenthaken=====
  
-Het beeld van de //waw// is de haak. Met haken kun je dingen die van elkaar gescheiden zijn met elkaar verbinden.+In hoofdstuk [[6_waw#2. Een haak en een slang|2]] schreef ik dat het beeld van de //waw// de haak isDie haak zie je terug in het schrift:
  
 {{ waw_beeld.png?680 }} {{ waw_beeld.png?680 }}
  
-In het oude Proto-Semitisch schrift is de haak het best herkenbaar. De haak heeft daar een gesloten oogje. De //waw// van het Arabische schrift lijkt hier sterk op. De Hebreeuwse //waw// ook, maar daar is het oogje dicht.+In het oude Proto-Semitische schrift is de haak het best herkenbaar. De haak heeft daar een gesloten oogje. De //waw// van het Arabische schrift lijkt hier sterk op. De Hebreeuwse //waw// ook, maar daar is het oogje dicht.
  
 In het Foenicische schrift heeft de haak maar een half oogje. De Griekse letter //upsīlon// lijkt daar op, maar het halve oogje is daar een v’tje geworden. Hetzelfde geldt voor onze letter Y. In het Foenicische schrift heeft de haak maar een half oogje. De Griekse letter //upsīlon// lijkt daar op, maar het halve oogje is daar een v’tje geworden. Hetzelfde geldt voor onze letter Y.
Regel 304: Regel 322:
 God woont dus niet alleen in zijn eigen wereld, maar ook in de onze. God woont dus niet alleen in zijn eigen wereld, maar ook in de onze.
  
-Volgens [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=2&cs-bijbelhoofdstuk-2=26&cs-versnummer-3=1-6&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Exodus 26:1-6]] werden zowel het “heilige van de heiligen” als het “heilige” overdekt met tentkleden. Het Hebreeuwse woord voor tentkleed is //jərī’ah//. //Jərī’ah// is afgeleid van //rej’à//, wat ‘vriend’ betekent. //Jərī’ah// zou je kunnen vertalen als ‘hij die uitkijkt naar een vriend’. +Volgens [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=2&cs-bijbelhoofdstuk-2=26&cs-versnummer-3=1-6&cs-bijbelvers_v2-4=&search=Zoeken|Exodus 26:1-6]] werden zowel het “heilige van de heiligen” als het “heilige” overdekt met tentkleden. Het Hebreeuwse woord voor tentkleed is //jərī’ah//. //Jərī’ah// is afgeleid van //rej’à//, wat ‘vriend’ betekent. //Jərī’ah// zou je kunnen vertalen als ‘hij (die als) vriend uitkijkt naar (een andere vriend)’. 
  
 Onze wereld en de wereld van God willen hier dus vrienden van elkaar worden. Onze wereld en de wereld van God willen hier dus vrienden van elkaar worden.
  
-Dat wordt nog duidelijker als je ziet om hoeveel tentkleden het gaat, namelijk vijf voor de ene wereld en vijf voor de andere wereld. Vijf is de getalswaarde van de letter [[5_he|hē]]. Het beeld van de //hē// is het venster, waardoor je uitkijkt naar een andere wereld.+Dat wordt nog duidelijker als je ziet om hoeveel tentkleden het gaat, namelijk vijf voor de ene wereld en vijf voor de andere wereld. Vijf is de getalswaarde van de letter [[5_he|hē]]. Het beeld van de //hē//, de H, is het venster, waardoor je uitkijkt naar een andere wereld.
  
-Bij die twee vijven moet ik denken aan de twee H’s in de Naam van God. Tussen die H’s bevindt zich de W, de haak. Ook in Gods woning bevinden zich tussen de twee vijven haken. Het Hebreeuwse woord dat daar voor “haak” gebruikt wordt, is //qèrès//+Bij die twee vijven moet ik denken aan de twee H’s in de Naam van God. Tussen die H’s bevindt zich de //waw//, de W, de haak. Ook in Gods woning bevinden zich tussen de twee vijven haken. Het Hebreeuwse woord dat dáár voor “haak” gebruikt wordt, is //qèrès//
  
-De eerste twee letters van het woord //qèrès// zijn de [[100_qof|qōf]] en de [[200_resj|rēsj]]. Samen vormen die een stam die gebruikt wordt voor woorden die een bijzondere ontmoeting uitdrukken. Een ontmoeting die eigenlijk onmogelijk is. Denk maar aan het woord //qaràv//, dat ik in hoofdstuk [[6_waw#4. Een nieuwe wereld|4]] besprak en ‘naderen (tot God)’ betekent.((Zie paragraaf [[hetboek_leviticus#1.4. Naderen|1.4]] van mijn document over het boek Leviticus.)) +De eerste twee letters van het woord //qèrès// zijn de [[100_qof|qōf]] en de [[200_resj|rēsj]]. Samen vormen die een stam die gebruikt wordt voor woorden die een bijzondere ontmoeting uitdrukken, een ontmoeting die eigenlijk onmogelijk is.  
 + 
 +Het woord //qaràv//, dat ik in hoofdstuk [[6_waw#4. Onze wereld|4]] besprak en ‘naderen (tot God)’ betekent,((Zie paragraaf [[hetboek_leviticus#1.4. Naderen|1.4]] van mijn document over het boek Leviticus.)) heeft ook die stam.
  
 De derde letter van het woord //qèrès// is de [[60_samech|samèch]]. Het beeld van de //samèch// is de slang. De derde letter van het woord //qèrès// is de [[60_samech|samèch]]. Het beeld van de //samèch// is de slang.
Regel 320: Regel 340:
 Het eerste mensenpaar heeft zo’n ontmoeting gehad, maar die ontmoeting heeft de werelden juist van elkaar gescheiden.  Het eerste mensenpaar heeft zo’n ontmoeting gehad, maar die ontmoeting heeft de werelden juist van elkaar gescheiden. 
  
-Hier gaat het echter om een ontmoeting die de werelden met elkaar verbindt, die hen aan elkaar haakt. Dat deden Jozef en Jezus. Zij zijn niet gezwicht voor het weten van de slang. Daardoor konden ze ónze wereld aan Gods wereld koppelen. Zo maakten ze Gods woning weer één.+Hier gaat het echter om een ontmoeting die de werelden met elkaar verbindt, die hen aan elkaar haakt. Dat deden Jozef en Jezus. Zij zijn niet gezwicht voor het weten van de slang. Daardoor konden ze ónze wereld aan Gods wereld koppelen.  
 + 
 +Zo maakten ze Gods woning weer één.
  
 En zo werd ook Gods Naam weer heel. En zo werd ook Gods Naam weer heel.
Regel 334: Regel 356:
   * Weinreb, F (1992) //Het Hebreeuwse Alfabet//, Les 2, p. 26-31, 34-39; Les 3, p. 11, 16, 17.   * Weinreb, F (1992) //Het Hebreeuwse Alfabet//, Les 2, p. 26-31, 34-39; Les 3, p. 11, 16, 17.
   * Weinreb, F (1993) //Het mensbeeld in de Kabbala//, p. 186-210.   * Weinreb, F (1993) //Het mensbeeld in de Kabbala//, p. 186-210.
-  * Weinreb, Friedrich(1981)//Letters van het leven. Het wezen van het Hebreeuwse alfabet//, p. 80-83. +  * Weinreb, Friedrich (1981) //Letters van het leven. Het wezen van het Hebreeuwse alfabet//, p. 80-83. 
-  * Warris, Liliane, (1981)//Openbaring. Symboliek van het Hebreeuws//, p. 136-148.+  * Warris, Liliane, (1981) //Openbaring. Symboliek van het Hebreeuws//, p. 136-148.